Schuster, Joannes (szerk.): Pauli Kitaibel M. D. Prof. Chemiae ac Botanicae: Hydrographica Hungariae 2. (Pest, 1829)
Aquae Comitatus Sárosiensis
terreas albas, quae in superficie coaluerunt in massulas, non tamen in cuticulam cohaerentes, natantes, agitatione subsidentes-, nullius determinabilis formae specialis. — Separato lusco sedimento Aqua uberiore evaporatione dimisit adhuc Terram candidam, partim fundo vasis adhaerentem, partim in cuticulas coalitam, quae post evaporationem usque ad paucissimum residuum spontanea exhalatione vasi induvium splendens induxit. Reagens Acidi carbonici (Murias Calcis et Ammonium) volumini granorum 18.640 ad fontem additum , transmissumque exhibuit praecipitatum album, vix notabiliter fuscescens in balneo maris siccatum granorum 127, ergo volumen granorum 100.000 daret praecipitati grana 684,01. Aquae volumen granorum 29.300 domi in balneo maris ad £ evaporatum, dein cum eodem Reagente Acidi carbonici, una cum praecipitato spontaneo, dedit praecipitatum fuscescens ponderis granorum 37 ergo 100.000 granorum volumen sic tractatum exhiberet praecipitati grana 133,641. Igitur Acidi carbonici libera portio in volumine granorum 100.000 Aquae recentis contenta praecipilat grana 684,01 — 133,641 = 550,37. Volumen granorum 58.500 Aquae in balneo maris usque ad 2.000 grana vol. evaporatum dedit Terrarum ochracei coloris grana 47 : ergo volumen granorum 100.000 hujus Aquae daret Tetrarum grana 81,534. Residuum Aquae Salia continens porro evaporatum adhuc dimisit Terram albam, partim forma cuticulae, partim sedimenti lubrici, amyli cocti instar, ponderis granorum 2||: ergo volumen 100.000 granorum daret grana /|,059 , seu prope 4,06 grana. Lixivium salinum a Terra liberatum parce fuscesce- bat, et in balneo maris ad siccum evaporatum reliquit Salium grana 3|^: ergo e lOO.GOO granorum volumine daret Salium solum grana 6,23. 2 . A QU Ali SÁ ROSI ENSES. i
