A Hajdú-Bihar Megyei Levéltár évkönyve 4. 1977 (Debrecen, 1977)

Közlemények - Tóth Béla: Weszprémi István első életrajzi munkája: Szilágyi (Sylvanus) Tönkő Márton élete

Paulli(l) Ember Sanctum Siclum lingua Vernacula sibi familiarissima edentis, ubi Noster Veneranda canitie Senex, eo anno qui mortem praecessit, sic se ad modulandum excitat: Nosza, Veterane, caneque Poeta, vessed kezed lantra, mert van igaz oka, vagyon még te nállad Poetica Tuba. idem officium praestitisse Stephano quoque Czegledio, cum Librum sub titulo Sion Vára ederet, omnibus fere notum est. Enodationem Epistolae ad Hebraeos missae Anno MDCXCIX publice ad Calamum Discipulis dictare coepit, sed morte praepeditus in cap. V. explicando substitit, continuationem operis Filius Stephanus, Emeritus Philosophicarum facultatum, nunc vero luris Naturae, ac Gentium Professor ordinarius inse suscepit exor­nandam. Spes non vana est fore, ut eo aliquando beatos nos esse intelligamur. Manuscripta, quae varia fuerunt, temporum iniuria in tumultu Rakotziano omnia interciderunt. Procul dubio Philosophica quoque Theoretica, et eiusdem usus in Sacro Theologica, quam Pecu­liari tractatu se editurum in Praefatione ad Philosophiam Adplicatam adiecta promisit, idem fatum experta est, nec de Quadriga, in Triga Divortiali orbi litterato promissa, aliud dicere iubet tanti Viri in laborando diligentia. Praetereundum non est, qua cura in id incu­buerit, ut emancipatio se iám a iugo Erdőtelekiano se omnemque posteritatem in Nobilita­tem Hungaricam, a qua sui Maiores pridem defecerunt, studiose vindicaret. Anno demum supra Millesimum Sexcentesimum Nonagesimo Octavo, Opera Episcopi Varadiensis Augus­tini Benkovits Fautoris sui optimi, id impetravit, ut datis Privilegiorum Nobilitarium tabulis Leopoldus Magni Nominis Imperator in libertatem vere Hungaricam, illum, eisque posteros utriusque sexus adsereret. Steph. Veszprémi Scripsit S. V. Bibliothecarius, Anno MDCCL. VIII. Kal. Iulii. The first biography by István Weszprémi: the life of Szilágyi (Sylvams) Tönkö Márton Béla Tóth In the Debrecen Calvinist College Library, the F 300 section No 22 guards the yet unpublished first manuscript by István Weszprémi (1723-1799), later famous doctor and writer, which he wrote at the time when he was student librarian at the College in 1750. The manuscript is of interest also because it describes the life of Szilágyi (Sylvanus) Tönkő Márton, (1642-1700), who was a well known professor at the College, and as an old man was elected bishop of the Trans-Tisza region. Weszprémi gives an account of the professor’s work and publica­tions, and rightly refers to the „Philosophia ad usum scholarum, praesertim Debrecinae applicata” (published Heidelberg, 1678) as his greatest work. This book gave voice to the chartesian philo­sophy for the first time in Hungary. The author also points out, that giving propaganda to the theo­logical views of the Dutch Coccejus (Johannes Koch), he planted the latest theological views of his time in Debrecen. The biography mentions the different rewards bestowed on Szilágyi: Mihály Apafi I, prince of Transylvania gave him the right to saltmining, Emperor Leopold I raised him to nobility; we learn about his family and how he was elected bishop, we even learn about his activity as a poet, since following the custom of his time he greeted his friends and colleagues in verse. Первая биографическая работа Иштвана Веспреми: житие Мартона тенке Силади Бела Тот Первая, до сих пор неопубликованная рукопись Иштвана Веспреми (1723—1799) на­ходится в библиотеке дебреценской Реформатской Коллегии под номером 22, обозначенным Р-300 в искусственном сборнике. Иштван Веспреми написал эту работу ещё будучи библиотекарем Коллегии в 1758-ом году. 168

Next

/
Oldalképek
Tartalom