A Győri Püspökség Körlevelei, 1902
Tartalomjegyzék
8 gini Christo lucrifactae ad pietatem sectandam calcar maius adderent, plures ex epocha conversionis Hungarorum in album coelitum retulerunt. Sic anno 1083. Regi Stephano, eiusque filio Emerico, huiusque educatori Gerardo Eppo et Martyri Gregorius VII. publicos in Eccelesia contulit honores. Simili elogio sanctitatis legimus anno 1192. per Coelestinum III. S. Ladislaum regem insignitum. Sicut pontifices ad sanctitatem sectandam variis modis hortati sunt, ita etiam ad scientias excolendas diversis decretis Conciliorum hoc praecipientes et urgentes. Praeter haec Pontifices etiam in politicorum negotiorum administratione manifestum reddiderunt suum beneficum influxum. Inducta dignitas regia hoc primo nostram subit considerationem. S. Stephanus, ut maiori auctoritate intus populum suum regeret forisque regnum coram externis populis repraesentaret, recurrit pro titulo regio legitime acquirendo non ad Imperatorem Occidentis, cum clientelae vel umbram declinare vellett coram populo suo libertatis et independentiae ab aliis amantissimo, sed ad Romanum Pontificem. Misit propterea hoc fine quarto post mortem patris sui anno Astricum Abbatem ceu legatum ad Sylvestrem II. Christianorum Patrem. In vota sua pronissimum invenit orator Sylvestri animum, quapropter cunctis petitis cumulate subscripsit, imo in propensionis sincerae documentum praeter titulum regium etiam coronam misit Stephano. Ab hoc tempore omnes exteri et subditi ducem prius iam constanter regem salutant cum omn bus successoribus. Sublata iam est in diademate regis schismatum occasio. Corona quasi palládium exstitit, quod regnum per novem saecula non obstantibus periculis innumeris in stabilitate sua incolume servavit S. Stephano latis functo, inter eius successores saepe deerant reges, qui clavum regni fortiter manutenere potuissent. Hinc navis eius in procelloso mari iactabatar inter syrtem et charybdim. Quis tunc e naufragio patriam liberavit? Aderant Summi Pontifices Romani semper suis consiliis, suasionibus, legatis, adhortationibus, mandatis, minisque, si necesse erat, ut pericula everterent, periclitantesque salvarent. S. Leo IX. fatale illud bellum, quod Henricus III. imperator R. Germanicus causa Petri depositi, postmodum restituti, sed rursum perperam habiti, primum cum Aba, dein cum Andrea I. gesserat, inducta pace tandem sopivit. Leo Papa IX. dicit Aloldus (Annál. P. I. pag. 58.) in exercitu praesens, et ab Andrea rogatus, se interposuit et pacem conciliavit. Pacem hanc vel eo nomine Hungaris et perutilem et perhonorificam fuisse manifestum est, quod regnum e subiectione Romani imperii vindicatum, pristinae suae immunitati, libertatique postliminio restituerit. Romana respublica — ait Vibertus (in Vita S. Leon. IX. I. 2. Cap. 11.) testis oculatus — subiectionem Regni Hungarici perdidit. Ita S. Leo inhaesit principiis sui antecessoris Sylvestri II. qui, licet Ottonis imperatoris educator, tamen Hungaris independenter ab imperio dedit regalem coronam, sic etiam hic, licet ab imperatore Henrico III. in conventu Wormatiensi designatus fuerit pontifex, nihilominus tamen iura Hungarorum contra imperatorem defendit. Non multo post Henricus IV., prioris filius, inquietum Salamonem defendendo, novas genti liberae compedes paravit, quas tamen Gregorii VII. ingestio sagacissime
