Bél Mátyás: Buda város leírása 1. A kezdetektől Mohácsig (Budapest, 1987)
Óbuda
SECT. I. DE PROCES. PILIS. SPEC. DE BVDA VET. J7 3 opum fuifle egeftum, vt, cum antea pauperes, & rerum egeni, haberentur Franci, hac vna vi&oria , opulenti fierent. Pertufis demum deiedtisque moenibus, vrbe autem penitus derafa, bellum, quod tantis fucceffibus, exorfus fuerat Carolvs, toto poftea o&ennio, fuis aufpiciis, profequutus eil. §. VII. A D eum modum, resBuden fis, fub Auaribus ie habuere. Altera haec vrbis clades fuit, eo, priori, Gothica illa, atrocior, quod, ne veftigium quidem cius fuperarit poftea. Illud pietatem Caroli commendat, quod praeter Bonfinivm, feriptores quoque alii, adnotauerunt: vi<ftis, nimirum, optionem fa&am : qui Christo nomen, vitro daturi funt, liberi funto: qui renuerint, ademta libertate , vita filum donantor. Multi, patria fuperßitione fe exuere, ne vett igales forent i pauci, caritate fuccenß. Diruta, cum vrbe funt, Martis & Herculis delubra , quorum loco, in extrema vrbis parte , fub monte, Deipara Virgini, templum ere&um , quod Maria Alba facellum, fupplici ritu huc confluentes, adpellauere. Ad Turearum vsque impreflionem , quarum prima, in annum MDXXVI. incidit, perdurafle ait Schönlebenivs . quod difficile eft ad credendum j quando conftat apud omnes, ab anno ottingenteflmo tertio, non vna, fe- rociffimarum gentium, vitro citroque fufeepta migratione, & fequu- tis inde bellis , perturbatam fuifle Pannoniam i & nunc a Chrtßtanis cultam, nunc foedatam iterum ab ethnicis. Certe, quod aetate Bon- finii, fuperabat, recens, Hungária: regum opus, in veteris illius ve- iligio , inftauratum fuifle, auguror, <j)uo, inquit, de uotiflime, finitimi vndique , tempeßate noßra, populi, fupplicatum confluunt, (fi Al- bx Mariae facellum, primum , Chrtßtanis in Hungária nominibus dicatum, adpellant: idque lapis adhuc indicat excifus. Iftud ergo iacel- lum fuit, quod Turearum furore deletum eft. Sed, quemadmodum collocarit Carolvs, Auarum manubias, eo minus filendum eft, quod prodigiis, locum inde natum, annales memorent. Carolvs, inquit Schönlebf.n (h.J, Eccleflam B. V. miraculis poflea celebrem , Aquis, in aula fua, erexit, ac ditauit, eamque confecrari fecit per Leonem Papam , qui hoc anno ad ipfum profettus fuerat. Interfuere conferationi, prater Cardinales, qui aderant, in comit tua Pontificis, etiam CCCLXIII. epifeopi. quibus acceflerunt duo, pridem defuntti, S. Monulphus, (fi S. Gundulphus, tumulati Traiecti ad Mosam : qui de fuis tumulis egrefli\ cum Leone Papa, vifl funt ingredi, (fi dedicationi adflfiere, ac peratta funttione, reuerti ad fua fepulchra. Cum enim Carolus deflderaret, tot prafentes epifiopos, quot funt dies in anno, (fi duo dee flent, pio Imperatoris deflderio , adnuens pium Numen, hos duos adefle voluit, qui numeY j rum Auaröm regín del*- to. Quanta hac vrbis clades fuerit l Caroli M. in vifl os fictas : Alb* Mari* facet- lum condit. manubias , d* Auaribus partas, quomodo collocarit. prodigiofam adeo narrationem hau* ferit. h.~) Loco tit. ad A. Dccciv. p. 397. B. vbi anclor« fimul indicat , ex quibus