Csepregi Zoltán: Magyar pietizmus 1700-1756. Tanulmány és forrásgyűjtemény a dunántúli pietizmus történetéhez. Budapest 2000. (Adattár XVI-XVIII. századi szellemi mozgalmaink történetéhez 36.)

Forrásgyűjtemény - 100 forrás

minus Ioannes Sartorius ecclesiae articularis in Nemes-Csó V.D.M.

2 Cum vero reverendus dominus Serpilius hanc pio consensu factam candidationem contempsisset, imo pro turpi prostitutione existimasset, et recensente perillustri domino Ostfi de eadem candidatione inconsideratum eius commissum vehementer exprobasset, tandem a clarissima suae reverendae persona abstinere coacti sumus. Hinc vota ferme omnium in Te, reverendissime Sartori, cumulatim convenere. Prout Deo rebus nostris favente tempore synodi super hac re celebrandae, dum vota hactenus in secreto habita publica fient, Tibimet ipsi videre licebit. Nec dubito quin admiratione sancta inflammatus in verba erumpas: Opus Dei est hoc, digitus Dei est hic. Proinde, reverendissime Domine Sartori, de sacra Tibi Sparta amplissime gratulor, et agnosco mirabilia Altissimi, qui Te sibi carum habuit, et posuit émcncoTiw rroL|iaLyeLu TT\U éKKXricáav TOÖ Qeov, r\v TTepieiroiiícjaTO 8iá TOÜ LSLOU aLucxTo?.

3 Etiam sincerrimo affectu voveo, Deus patrum nostrorum, qui fecit ora verbo suo et sapientia sua constituit hominem, donet mittatque Tibi sapientiam de coelis sanctis suis, ut Tecum sit et Tecum laborét, ut scias faciasque id, quod est acceptum coram ipso. Induat Te spiritu ac virtute desuper, accingat gladio spiritus, roboret galea salutis, muniat scuto fidei,

4 constituat Te Iehovah, ut Ieremiam in civitatem munitam, in columnam ferream, in murum aereum principibus et sacerdotibus et omni populo.

3 Nec est, ut cum carne et sanguine deliberes, vel cum Mose ac Ieremia Temet excuses, vel cum Iona fugám mediteris. Quin potius da glóriám vocanti Deo, submittas Te nutui rerum humanarum moderatoris sapientissimi, et adesto paratus, dicasque cum propheta Esaia: Ecce adsum, mitte me, Domine, quo tu vis...'' Nihil formides. Deus Tecum, quis contra Te. Attamen est aliquid, quod in Te desideratur. Nam nec angeli ecclesiarum apocalypticarum sine naevo fuere,

7 quid mirum, si et in Te aliquid est, quod correctione ac emendatione opus habet. Nimirum sectaris in quibusdam sententiam pietistarum contra sacrae orthodoxiae tabellas impie pugnantium. Sane hoc genus hominum pharisaicae pietatis opinione fascinatum in multis haesitat, in multis libros symbolicos ecclesiarum nostrarum e diametro impugnat. Imprimis impugnat nonnullos Augustanae Confessionis articulos, nempe articulum rV afferendo necessitatem bonorum operum in iustificatione. Articulum VIII. afferendo pietatem ac bonos mores VD. ministri esse necessarios ad efficaciam verbi et sacramentorum. Articulum XII. afferendo tres partes poenitentiae, contritionem, fidem ac novam obedientiam. Art. XVII. afferendo cum Iudaeis: ante universalem mortuorum resurrectionem pii regnum mundi occupaturi sunt oppressis ubique impiis. Art. XILX. afferendo hominem naturae suae viribus templum frequentare, verbum Dei salutariter audire, verbum auditum ad sui conversionem applicare, donaque spiritualia appetere posse, ut reliqua praeteream. Igitur iussu dominorum seniorum piae fraternitatis et dominorum patronorum Te praemonere debui, insuper et hortari, ab his impiis pietistarum opinionibus Temet solertissime enodare solertissime studeas. Etenim quia in choro orthodoxiae dux, fax, tuba et antistes futurus es, turpe foret, si in Te inveniretur aliquid, quod divinae veritati, quodve sacrae orthodoxiae noxium censeretur iuxta illud Catonis: Turpe est doctori, cum culpa redarguit ipsum. Sane Tu superattendens dum aliis invigilare ex officio teneris, ne vel in doctrina errent vel in moribus, ut Tu ipse erroribus scateas, inconveniens foret. Hinc ex pio caritatis affectu Te iterum iterumque rogo, ac iussu superiorum moneo: quicquid Augustanae Confessioni, Apológiáé, denique Formuláé Concordiae, Articulis Schmalcaldicis, nec non Catechesi beati Lutheri dissentaneum videtur, sequestrato, expurgesque, quicquid f[er]mentum in Te esse pote-