Wiczián Dezső: Luther előadói munkássága (Budapest, 1930)
Jegyzetek
20 3 Zs. 8, 6-hoz W III. 80, 8. skk.: „Minuisti eum" per incarnationem ostendisti minutum filium tuum stb. 20 4 HR 121 r 17. skk.: Fecisti eum ut esset derelictus et desertus a deo seu ab angelis, et hoc ipsum non diu sed paululum, imo minus paulo, id est brevissimo tempore, scilicet triduo. Ez a hely kétségtelenül a descensus ad inferos-ra utal, ami Luther szerint az exinanitio mélypontja, míg egyes későbbi dogmatikusok ebben már ;az exaltatio kezdetét látták. V. ö. Schubert, Galat. 50, 30 (Gal. 3, 13-oz) : Igitur nullus scrupulus est Christum cum omnibus suis externis dici maledictum, passum, mortuum etc. 2B 5 Héb. 2, '18-hoz: Hoc enim est officium sacerdotis scilicet ut misericors sit compatiendo exhortando consolando et quocunque potest modo adiuvando. HR 14, 7. skk. 26 U HR 128, 23: Christum non solum secundum spiritum, sed etiam secundum carnem fratrem nostrum fecerit ... ut sit ... nobis propinquior quam angeli, as? jjR 134, 8. skk.: ut nihil omitteret quod ab optimo sacerdote desiderari possit, non solum subiit mortem pro nobis ... verum etiam propter pusillos in fide ipsum timorem mortis in se suscepit superavit atque sanctificavit. 26 8 HR 181, 10: Christus reveritus est patrem., 126, 19: Auctoritas enim apud deum potius est, oboedienta autem apud Christum hominem. 2 Ö» HR 169. skk. 1.; 196, 17. skk.; 199, 12. skk.; 205, 15. skk. 27, 1 HR 98, 18: Non enim nos per nos digni sumus in conspectu eius stare; ideo habemus mediatorem pontificem. 168, 15: habemus pontificem Jesum Cristum, utique pro nobis et non contra nos. 27 1 V. Ö. pl. Ficker, Rom. II. 198, 5: Christus pro peceatis tuis mortuus sit et satisfecit. U. ott 129, 25. skk: Et sic mors eius non solum significat sed etiam facit remissionem peccati tanquam satisfactio sufficientissima, 27 2 HR 203, 6. skk.: Sic sensus est: lex translata est, id est: per Christum impleta est .. . quia non debet legi sed facit legem et vita eius est lex ipsa viva et plena. ideo sacerdotis novi officium proprie non est docere legem sed monstrare gratiam Jesu Christi quae est plenitudo legis. 200, 1. skk.: lex translata est, id est huiusmodi ceremoniae lege praeceptae abrogatae sunt et ea, quae significabantur per haec, instituta, hoc est spirituális atque interior vestis et ornatus sacerdotum ... Sic oblationes et sacrificia novae legis tnon sunt arietes aut vituli sed potius corda seu animae fidelium et peccatorum, 27 3 HR 125, 1. : Necessitas autem irae dei est „corpus peccati" et „lex membrorum", Rom. 6. Oportet enim destrui corpus peccati et legem carnis et membrorum ... talis autem destructio fit per cruces passiones mortes et ignominias. — Isten haragjának kifejezését látja Luther még Héb. 4, 12-ben is: Vivus est enim serrno dei et efficax, HR 163, 10: melius intelliguntur haec dicta velut in saevam poenam incredulorum et comminatorie ! 27 4 HR 212, 18: praesertim quando in cruce pendet: tunc enim maxime est arca foederis id est reconciliationis. idem ipse propitiatorium est etc. 226, 4. skk., 26: quia non omnis caro nec omnis sanguis sed solius Christi, i. e. qui jin remissionem peccatorum effusus est, mundat et pascit. —< 169, 25. 27 5 HR 116, 25: si modo firmiter credimus, quod pro nobis omnia