Fabó András: Monumenta evangelicorum Aug. Conf. in Hungaria historica I-II Pest 1861-1863.
II. kötet - ADVERSARIA - SECTIO I. - CAPUT I.
42 violentus unquam. Post confirmatam legibus religionem , ea lutherani possederunt templa, quae consensu omnium ordinum in publicis comitiis, per legitimos recuperatores, quos commissarios adpellamus, iis fuerunt adsignata. Vid. M. Daniel Lányi in Ignea veritatis co- 1 u m n a, parte speciali pag. 376.. §• 2. Alii milites Ferdinandi imperatoris inter reformatores referre non dubitabant. M. Georg. Christophorus Burger, pastor condam tyrnaviensis evangelicus, in dedicatione libelli Odarum german i c a r u m, quas edidit, hanc laudem militibus Ferdinandi imperatoris transscribit. Latior h-ec est, meo judicio, reformatorum denominatio. Etsi enim milites Ferdinandi, de religione evangelica ejusque veritate informati, dum in Hungária agerent, animos civium disponebant; nihil tamen in publico effecissent unquam, nisi aliorum opera et studium antecessisset. Illi enim, quod scimus, non ad reformandum, sed militandum vocati erant. Florimundus Raimundus de Origine haeresium part. IY. cap. 5. scribit: Mauritium saxonem circa an. 1541. aliquot millium turmas auxiliares Ferdinando regi in Hungáriám et Transylva- niam duxisse, inter quos multos fuisse praedicantes lutheranos, qui ubique Lutheri dogmata strenue disseminaverint. Adhaec part. IV. cap. 2. de Lazaro Schwendio, copiarum Maximiliani in Hungária et Transylvania duce, scribit: fuisse hunc lutheranum haereticum, qui variis locis catholicos persequutus, lutheranam haeresim ubique locorum mascule propagaverit. Vid. celeb. Mart. Schmeitzelii Dissertatio epistolica de statu ecclesiae lutheranorum in Transylvania pag. 40., 4L. Lazarus Schwendius ab Abrahamo Baksay in Chronologia ejus de rebus hungaricis, Bonfinii historiae adjectis, adpellatur vir consilio, prudentia, celeritate *) ac militari disciplina inclytus pag. 695.. Isti, mea sententia, non reformatoribus, sed reformationis promotoribus accensendi sunt, cum reformationem in Hungária multo prius susceptam fuisse exploratum sit. §• 3. Huic opinioni adfinis est sententia Severini Sculteti, qui in *) Ribaynál: clementia
