Leo Santifaller: Ergänzungsband 2/1. Festschrift zur Feier des 200 jährigen Bestandes des HHStA 2 Bände (1949)

IV. Quellen und Quellenkunde - 36. Plans Kramer (Innsbruck): Agostino Patrizzis Beschreibung der Reise des Kardinallegaten Francesco Piccolomini zum Christen tag in Regensburg 1471

Patrizzis Beschreibung der Reise des Kardinallegaten Francesco Piccolomini. 559 Es ist oben erwähnt worden, daß der Legat sich bewußt nicht in innerdeutsche Streitfälle verwickeln ließ. In den Erinnerungen Patrizzis wird eine einzige Ausnahme erwähnt; Piccolo­mini schritt nämlich als Legat und Fürst der christlichen Kirche in der Gegend von Würzburg für das christliche niedere Volk gegen die jüdischen Geldverleiher, zum Teil Wucherer, ener­gisch ein. Die Angelegenheit hatte allerdings den Nachteil, daß er dies in Abwesenheit des Landesherrn dieser Gegend, des schon erwähnten Kurfürsten Albrecht Achilles von Branden­burg, dessen Stammlande ja im Fränkischen lagen, tat und daß zu erwarten, auch zu befürchten war, daß die Geldverleiher, die wohl unter dem Schutze des Fürsten standen und ihm dafür wahrscheinlich bestimmte Geldsummen zahlen mußten, nach der plötzlichen Abreise des Legaten und der späteren Ankunft des Landesfürsten die Sache wieder zu ihren Gunsten regelten 1). venezianischen Gesandten wirklich in Bayern von Wegelagerern behelligt worden sind. — Die Stellen lauten: Campano (Menckenius S. 351 f.): Oratores Veneti adhuc Pataviae a), quae est ad ripam Danubii, metu latronum se continent . . . Scribunt insidias undique sibi structas esse . .. Sed ea (Germania) tota nunc unum latrocinium est et ille inter nobiles gloriosior, qui rapacior. Apud principes solos securitas est, sed duntaxat cum promittunt. Patrizzi hat in der Frage der Straßensicherheit in Bayern und in Franken ein großes Mißtrauen, während im Gebiete des Pfalzgrafen Friedrich Sicherheit herrsche. Er schreibt an drei Stellen: Boioarica regio''), quam hucusque peragravimus, campestris est, sed non usque quaque plana, humilibus enim collibus tota distinguitur, habundat silvis et ideo latrociniis apta; ex Bohemia namque et circumvicinis locis crassa­tores inter frutices latitantes viatores aggrediuntur, spoliant, capiunt et interdum res ferro agitur, sed plerumque et presertim exteras spoliant tantum. Vinum non fert neque oleum, frumentum raro, hordeum siligniem avenam habunde. — Ager . . . asper et incultus est hucusque deductoria cohors quinquaginta equitum ex Herbipoli) nos deduxit; habundat enim latronibus Franconia’), eam legatus orta luce domum remisit, palatini si quidem regio* *'), que peragranda erat, a latronibus omnino est libera. — Abundat enim Germania nobilibus militaribus, qui, cum inopes sint nihilque possideant preter nudas quasdam arces in preruptis scopulis et locis sterilissimis sitas, rapina plerumque vivunt. Iis pacis nomen incommodum atque odiosum est et principes horum gratia, quorum opera in bellis assiduo utuntur, decretum respuebant. a) Passau. b) Bayern. Gleichzeitig eine kleine Beschreibung von Bayern. c) W'ürzburg. a) Franken. e) Das Territorium des Pfalzgrafen. *) Über die Juden, allerdings in Bayern, nicht in Franken, z. B. Riezler, Geschichte Bayerns, 3. Bd., S. 372, 776. Patrizzi berichtet: Inter hec augebantur quotidie pauperum rusticorum querele adversus feneratores iudeos, que a principio, ut primum Herbipolima) attigimus, inceperant; nusquam enim domo egredi poterat legatus, quod a querelantium turba non acriter vexaretur; querebantur sane pro parva pecu­niarum summa es infinitum exigi et ita usuras fecundas fuisse, ut paternis agris avitisque possessionibus iudeis feneratoribus oporteat cedere et, quod funestius esset, quosdam bonis exutos, cum amplius non habeant, unde es alienum dissolvant, nexos haberi; implorare legati opem orareque, ne permitteret iudeorum impurum genus adeo in pauperes Christianos sevire; his clamoribus impulsus legatus statuta die jubet Christi­anos omnes, qui alieno iudeorum ere premebantur et ipsos feneratores adesse de concordia transacturos; adveniente tempore rusticorum ingens numerus catervatim accurrit; iudeorum vero comparet nemo; legatus auditis rursum singillatim rusticorum querelis acceptisque ab uno quoque cedulis alieni eris illos domum remittit polliceturque eius rei curam se suscepturum; scribit deinde magistratibus circumvicinis, in quorum oppidis vexi habitabant et iudei, ut feneratores res omnes ad se omnino mittant, iudeis autem multam mille aureorum indicit; in statuta die compareant, interim vero iudicia omnes omnia iudeorum contra christianos usurarum gratia suspendit; statuta die multi ex iudeis assunt, qui vero sub imperio Brandeburgensis erant magistratuum suorum favore freti nequaquam obtemperant. Aberat Brandeburgensis b) verum, qui provinciam procurat, nuncios ad legatum mittunt orantes, ut rem integram differat usque ad reditum Alberti, qui propediem ex Marchia °) sit reversurus, quibus respondit legatus, dilaturum se cause cognitionem, si et ipsi iudicia contra vexos cum feneratoribus componere; unumquemque singillatim ipse audiens plurium dierum labore multos composuit, sed cum res longa esset, propter multitudinem cogitavit unico decreto omnibus consulere; statuit igitur publico edicto, ut quicumque Christianus iudeo obfrenus esset obnoxius, si is capitalem summam et mediam usurarum et partem ante kalendas martias exolveret, a reliqua portione protinus liber esset neque licere iudeo, quicquam amplius repetere, non obstante quocumque fideiussione sponsione, vel interim iudicia omnia feneratorum contra vexos suspensa esse. Hec ubi a plerisque admissa sunt.

Next

/
Oldalképek
Tartalom