Egyháztörténeti Szemle 5. (2004)
2004 / 1. szám - KÖZLEMÉNYEK - Kiss Gergely: A királyi alapítású bencés apátságok és az esztergomi érsek joghatósága az Árpád-korban
68 Egyháztörténeti Szemle V/l (2004) más egyházak társaságában — Pécsvárad, Szekszárd, Báta, Földvár, Kolozsmonostor, Tihany, Somogyvár, Zalavár, Szentjobb és Bakonybél.32 Végül II. Piusz pápa 1464. június 12-én kelt bullájában, hivatkozva elődje, IX. Bonifác rendelkezésére, ismét részletesen felsorolta az esztergomi érsek joghatósága alá tartozó apátságokat. A felsorolásban megtalálható Pécsvárad, Báta, Szekszárd, Földvár, Somogyvár, Kolozsmonostor, Szentjobb, Zalavár, Tihany, Bakonybél.33 „Supplicat Dionysius, tituli S. Ciriaci in Termis presbyter cardinalis, archiepiscopus Strigoniensis, ut exemptio nonnullorum monasteriorum et ecclesiarum ex jurisdictione episcoporum et subiectio eorundem inmediate archiepiscopo Strigoniensi facta confirmetur Exemptio per Bonifacium papam IX. iam confirmata erat. „Ab olim ac de antiqua et approbata ac hactenus pacifice observata consuetudine Pechwaradiensis, ac Baxardiensis (!), ac de Batha et de Felduar, necnon de Kolosmonastora ac S. S. Andreae de iuxta Wissegrad et de S. Gerardi de Cenadino et Tykhoninesis ac Symigiensis necnon Zalladiensis et S. Jok (!) ac de Beel, [...] sub omnimodo jurisdictione in spiritualibus archiepiscopi Strigoniensis pro tempore existentis pleno iure fuerunt prout exis tun t.” „Concessum de confirmatione, quatenus fuerint consueta in praesentia domini nostri papae. B. Spoletanus.” LUKCSICS, 1938. n. 1340; KUBINYI, 1999. 235. p. 33 „[...] Dionisius tituli sancti Ciriaci in thermis sacrosancte Romane ecclesie prebyter cardinalis, qui ex dispensatione apostolica Strigoniensi ecclesie preesse dinoscitur, nobis insinuare curavit, quod de antiqua et approbata hactenusque observata Pechvaradiense, de Batha, Sexardiense, de Földvár, Madacha, Sebegen et Bulch, Somogvar, de Kolosmonostora sancti Job, sancti Gerardi in Chanadino, Simigiense, Saladiense, Tihaniense, de Beel in Bakon et sancti Andree iuxta Vissegradum |...] que sub omnimoda jurisdictione in spiritualibus archiepiscopi Strigoniensis pro tempore existentis de consuetudine pleno iure fore dinoscitur, simul cum ecclesie eisdem subiectis et quod illarum prelati et persone monasteriorum, prepositarum, decanatuum et ecclesiarum predictarum, nullum alium prefer dictum archiepiscopum Romano pontifice salvo in eorum superirum recognoscere et habere ac eidem archiepiscopo, tamquam eorum inmediato superiori, et nulli alteri obedientiam et reverentiam debitas exhibere ac synodum eiusdem archiepiscopi accedere et procurationibus legatorum ac provisionibus nunciorum sedis apostolice persolvendis ac aliis oneribus supportandis contributionem facere consueverunt, et quod tam perfa tus Dionisius, quam predecessores sui archiepiscopi Strigonienses ... in pacifica possessiones vel quasi iuris exercendi superioritatem et iurisdictioem huiusmodi in predicta monasteria, preposituras, decanatus, ecclesias parochiales eorumque personas et loca a tanto tempore fuerunt, prout prefatus Dionisius etiam actu existit, cuius contrarii memoria hominum non existit. Quam quidem consuetudinem olim felicis recordationis Bonifacius papa nonus predecessor noster motu proprio ... confirmasse dicitur et etiam approbasse. Quare pro parte dicti Dionisii cardinalis nobis fuit humiliter supplicatum, ut predictam et quascunque alias laudabiles consuetudines ... necnon omnia singula privilegia ... tam per Romanos pontifices, quam imperatores et reges ecclesie Strigoniensi ... concessa ... confirmare dignaremur. Nos igitur ... prenarratam et quascunque alias laudabiles consuetudines, privilegia ... in quorum pacifico usu et possessione vel quas tam spiritualibus, quam temporalibus predictus cardinalis aut ecclesia sua Strigoniensis esse dinsocitur, ... notificamus, confirmamus, ... decernentes ex nunc omnes et singulo processuscontra consuetudines, ... privilegia, ... ac litteras apostolicas ... in contrarium concessus ... irritas et inanes nulliusque roboris vel momenti ...” EPL Capsa K. 12.; MREV. III. 173-174. p. Vö. PRT. X. 106., XII/B. 75., 102., 106. p.; Mezey, 1976.
