DRŽAVNOGA PRAVA (ZAGREB, 1910.)

Strana - 56

56 Gregorius Gallium et Saxoniam vectigales romanae ecclesiae esse omnino contendit. De regno Hungariae idem Gregorius hoc habet (1. 2. ep. 13., 63. 70.) : regnum Hungariae s. romanae ecclesiae proprium est, a rege Stephano olim beato Petro cum omni jure et potestate sua oblatum et devote traditum. Poloniam Benedictus nonus per capita vectigalem fecit sedi apostolicae, quando dispensavit cum (Longinus apud Baron, tom. 12, an. 104.1.. num. 11) Casimiro Monacho, ut iam professus et diaconus regnum acciperet ac uxorem duceret. Russiam dono a se acceptam a principe filio regis Demetrii affirmât Gregorius septimus (1. 2. ep. 74.). Dalmatiam sui iuris apostolici facit, quia enim ducem illius provinciae regio titulo is primus decoravit (lib. 7. ep. 4.). Regem se in Dalmatia authoritate apostolica constituisse profitetur. Is porro fuit Demetrius, qui et Suinimir, cuius investituram profert Baronius tom. 11. a. 1076., n. 56. I tako idu ove aprehenzije sve dalje i dalje i na Veneciju i Istriju, Ligu rij u i Tusciju, Korsiku, Majorku i Minorku, Sardiniju i Siciliju, dapače i na orientalna kraljevstva. Glede tih pretenzija rimske kurije, naročito velikoga pape Hildebranda, vrijedno je napomenuti duhovitu primjedbu našega Gospodnetića: hic est mos Ordinarius romanae curiae, et quod pii reges ex devotione, imo etiam ex ambitione, dum ex ducibus fièrent titulo reges, et ex utili confoederatione, protectionem etiam tantae sedis, jam in temporalibus quoque eminentis, liberaliter donarent, census esse diceretur, et statim regna ipsa feuda romanae ecclesiae facta censerentur ; reges vero ipsi vasalli ejusdem reputarentur. Ad hanc tam magnam elationem pii olim pontifices, ut Gregorius magnus, non pervenerunt, etiamsi ampla patrimonia ex omnibus pene christianis regnis colligerent: quas illi collectas non census, sed eleemosynas ad concinanda luminaria, et ad praestandam pauperibus alimoniam vocaverunt. A tome i jest zbilja tako. Tko bi na pr. mogao vjerovati, da se je moćni Vilim usvojitelj faktično smatrao vazalom papinim. Da se je njihov odnošaj u istinu smatrao samo političkom konfederacijom, zaodjenutom u ruho, koje je veliki ugled pape iziskivao, dokazuje nam i sam papa Grgur VII., kad u svom listu na Vilima veli slijedeće: Notum esse tibi credo, prius quam ad pontificale culmen ascenderem, quanto semper te sincerae dilectionis affectu amavi, qualem etiam me fuit negotiis, et quam efficacem exhibui : insuper ut ad regale fastigium cresceres quanto studio elaboravi. Qua pro re a quisdam fratribus magnum paene infamiam pertüli, submurmurantibus quod ad tanta homi-