ARHIVSKI VJESNIK 33. (ZAGREB, 1990.)

Strana - 79

Aleksandar Matkovski, Stočarski danak — filurija. Arhivski vjesnik, 33 (1990), 34, str. 71—77. zatim u Srbiji, Bosni itd. Ukidanje vlaškog statusa i pretvaranje stočara u raju vršilo se dosta lukavo. Kako su se turske granice pomerale prema severu, tako u južnobalkanskim oblastima nije više bila potrebna poluvojnička služba i zato su lokalne turske vlasti svakoj vlaškoj kući davali po jednu baštinu, odnosno po jednu parcelu mirijske zemlje na obrađivanje i korišćenje sa obavezom da plaća po jedan dukat, odnosno filuriju. Tada je postojao princip: jedan dom — jedna baština — jedna filurija. Ako je u nekoj kući živela samo udovica ili su živeli manji broj sposobnih za rad ljudi, onda se uzimalo manje od jednog dukata.

20 Sve je ovo bilo smišljeno da se na taj način pređe na zemljoradnju, da se ukine vlaški status, da se vlasi svedu na status raje i da im se nametnu zemljoradničke dažbine koje su bile veće i teže. Tako u vreme procesa rajatizacije i kasnije, stanje stanovništva stočara-vlaha se pogoršalo jer su porezi po kući ostali, a zajedničke dažbine koje su dotada bile raspoređivane na katune, sada su prešli na kuće i to u novčanom iznosu, a bili su im dodati i druge zemljoradničke dažbine kao što su bili harač, ušur, ispenđe, avariz i drugi. Tako se rajtizacija postepeno sprovela i medu vlahe, koji su se pretvarali u raju. Summary THE TAX OM CATTLE — PHILURIA Cattle owners — the Vlasi —< with a big number of sheep had to pay tax to the state or to the owners of 'has' as a lump sum — philuria, giving away a certain number of sheep and also by active army or other services. Philuria was the main and basic tax of the Vlasi and served instead of all other regular and extra taxes that the ordinary people had to pay. Philuria also had other significances about which the author gives more details in this work. The summary translated into English Dubravko Pajalić 10 Bojanić D., Turski zakoni, n. dj., 174. 79