ARHIVSKI VJESNIK 4-5. (ZAGREB, 1962.)

Strana - 334

slučaju u općinama gradskim i seoskim bila onemogućena udovoljavamo § 10 podjedno prosvjedujući protiv njega i ne priznavajući mu zakonske moći kličemo »ZIVILA JUGOSLAVENSKA SOCIJALISTIČKA SOVJETSKA REPUBLIKA!«

29 . Na temelju naprijed izloženih, historijskih činjenica vezanih za revoludonarnd narodnu pokret u Lici potrebno je istaknuti, kao što je to i onako vidljivo iz prednjeg izlaganja, da ovaj pokret narodnih masa Like ne možemo proučavati izolirano, odvojeno od općih i posebnih historijskih zbivanja van Like. I pored činjenice da ovaj revolucionarni pokret naroda na području Like u vrijeme sloma monarhije i stvaranja države SHS ima izvjesnih svojih specifičnosti s obzirom na specifične prilike koje su vladale na tom području, ipak revolucionarni pokret u Lici već po dosada istraženim i proučenim historijskim činjenicama zaslužuje svoje određeno mjesto u isto takvim općejugoslavenskim revolucionarnim pokretima toga vremena. To, prije svega, potvrđuje postojanje konkretnih organizacionih i akcionih snaga, odnosa i veza, koje su kao snažna revolucionarna snaga djelovale na području Like, u narodu, i koje su svojim revolucionarnim zahvatima u vremenu od 1918. do 1920. prisiljavale buržoaziju i njenu vlast na zabrinutost, na protuakcije, a time je ovaj pokret dobio i svoju određenu historijsku vrijednost. Osim toga historijsku vrijednost revolucionarnog narodnog pokreta u Lici potvrđuje istovetnost i zajednička borba hrvatskog i srpskog naroda Like, koji je od događaja 1918. godine, sloma Austro-ugarske Monarhije, stvaranja nove države, i akta «ujedinjenja«, očekivao ostvarenje potpune nacionalne slobode, nestajanje ostataka ropske prošlosti, sticanje političkih prava, i uslove za bolji i čovječniji život na svojoj i onako škrtoj i siromašnoj zemlji. Kako je ovaj pokret po svojoj historijskoj vrijednosti predstavljao u to vrijeme, u ličkim, hrvatskim, opeejugoßlavenskim i revolucionarnim razmjerima, doprinos jednom velikom socijalnom gibanju i vrenju koje je iz temelja ugrožavalo pozicije tadašnje buržoazije i njene vladavine, iako je bio svim mogućim nasiljima, terorom, prevarama ugušen, ovaj revolucionarni pokret naroda Like u tadašnjim historijskim uslovima predstavljao je važnu etapu ka ostvarenju socijalnih, političkih i nacionalnih prava probuđenih i ugnjetavanih narodnih masa Like. Zusammenfassung Revolutionäre Volksbewegung in der Lika zur Zeit des Verfalls der Osterreich — ungarischen Monarchie und der Schaffung des jugoslawischen Reiches. Die Entstehung eines jungen jugoslawischen Staates nach dem vollständigen staatlichen und militärischen Verfall der einstigen österreich-iungariseben Mo*närchie im Jahre 1918 bedeutete gleichzeitig ein wiederholtes Antreten der Volks(29) Detaljnije o tome: Drž. Arhiv, Zgb, dok. IV-5 NÔZV 29089/1918., 18661/192Û, 19S95-1Ô20 ^334-^