Zakar Péter: „Egyedül Kossuth szava parancsolt…” Katolikus papok feljegyzései az 1848/49-es szabadságharc eseményeiről - Dél-Alföldi évszázadok 16. (Szeged, 2001)
LITTERAE MEMORIALES IOANNIS HÁM. ANNO 1850
Dum mense Augusto cum Deputatione Oenipontana Viennae fuissem, ex comissione Eporum 86 in Nuntiatura eo potissimum motivo Praeconisationem Rnam 87 urgere jussus eram, quod negotia Ecclesiae Agricae[!], 88 ejusque pericula Synodi Nationalis celebrationem necessariam reddant. — Nuntio Viennae non existente Auditor se acturum promisit, quod per adjuncta licebit; — utque Synodus Nationalis tantopere necessaria celebrari queat, si praeconisatio ad tempus consuetum differetur, exoperatus est Breve, quo mihi, qua Epo 89 Szathmariensi, tamquam Delegato Apostolico defertur facultas Synodum Nationalem convocandi, eique praesidendi; quod sicut mihi reslsic!] 90 optatum nec gratum fűit, ita etiam A.Epum 91 Colocensem offendit, qui hac re Sedis A. Eplis 92 Colocensis juribus praejudicium illatúm putavit; — ac propterea et mihi, et Romám scripsit. — Situm rei genuine perseribendo me excusavi, et pro excusato haberi petii, simul declarando, quod concessa hac facultate in nullum casum usurus sim; — is, accipiendo et Roma responsum, quod meam justificavit excusationem, piacatus quidem est, ast ego meae declarationi firmiter inhaerere proposui, et identidem, et Ipsi, subin Pestinum venienti, idipsum palám edixi. Post caedem Lambergianam advenit mandátum Suae Majestatis, quo Comitia cessantur, quod tamen in Tabula Procerum publicatum haud mit, — saltem non memini promulgatum; — sed Tabula Procerum jam nec considerabatur: erat Tabula rasa; — Tabula Statuum omnem ad se attraxit, et usurpavit potentiam: — vox Kossuthina imperabat sola. In hoc rerum situ, nimis infausto, et periculuso, omni humano destitutus auxilio et consilio, solum ad Deum meum me converti quotidie supplici prece, praesertim in Missae Sacrificio indesinenter orando, ut et charam Pátriám periculo eripere, et me ita dirigere dignetur, ne aliquid committam, quod obligationibus erga Regem pariter et Pátriám, suaeque Sanctae Voluntati foret adversum. Si me in hoc perturbato Rerum Politicarum Statu ad pauperem, egenamque sortem venire contingeret, ne omni caream sustentationis medio, adhuc mense Augto 93 cum Germano fratre meo Stephano, cive Gyöngyösiensi Contractum inivi, virtute Cuius ego illi 15 mille Rfnos 94 Walutales, — quinque quidem mille in obiigatorialibus, active me respicientibus, decem vero mille in aere parato resignavi; — ille vero se, suosque Successores obligavit ad me in attacto casu condigne providendum, aut — si in Claustro Patrum Franciscanorum locum obtinerem, ad annuos Sexcentos Rfnos 95 Walutales mihi accurate dependendos. Circa finem octobris, Comitiis continuative celebratis, quia se omni studio acturos pollicebantur, ut res tota, via Gratiae cum Sua Majestate componatur: hic praesentes Episcoporum Románam „Hgricae" = Hungaricae helyett. Episcopo „nec" helyett Archi-Episcopum Archi-Episcopalis Augusto Rhenensesflorenos Rhenensesflorenos
