Ciszterci rendi katolikus gimnázium, Baja, 1883

18 beat, enumerat Aristoteles

1): „itEQÍ óv ^ov^svovrai návrsg xal tceqI a áyöQSvovőcv oí ffvfifióvÁ.evovT£g rá fiéyiGtk Tvy%ávet névre zbv á^iWabv ővxa • ravra ő' éarl tísqI te itÓQav xal Ttolépov xal slQrjvrjg, izi iceqI <pvkaxf]$ rfjs %d>Qag xal tűv slőayofiÉvcov xal é^ayo[iévcov xal jcsqI vouö&sGÍag. Gravissimum autein genus esse et dignissimum eloquentis nomine oratorem, qui hoc excellat munere suadendi et dissuadendi, ostendit summa dignitas populi, ad quetn habetur; gravissima causa reipublicae, maxiini motus multitudinis, in quibus concitandis potissima pars orationis cousumitur, quae omnia grandiorem quendam et illustrem dicendi módúm exigunt. Saepissirne enim aut cohortatione, aut commemoratione aut in spem, aut in metum, aut ad glóriám dirigendi auditores; saepe etiam a temeritate, iracundia, spe, iniuria, invidia, crudelitate revocandi.

2) Nobilissimum quoque est, veros affectus quod maximé postulat;

3) studium boni communis maximé prae se fert; quod dignitate ingeuii et incorrupti animi et auctoritate maximé continetur et remotius distat a t'ailaeiis, quae in Graecorum iudiciis adhibitas priora iam tempóra aluerunt. Aptissimum Romanae gravitati. Nihil certi in prior uin usque ad Punica certamina seculorum monumentis, ut aliquam horum temporum orationis speciem inspiciamus, habemus; coniectura tantum ad suspicandam eius gravitatem et vehementiam et brevitatem ducimur. Nam eos ipsos, quos nominavi, ortores habitos esse aut ullum eloquentiae praemium fuisse nullibi nos legere licet.

4) Plures quidem inducuntur loquentes ab annalistis et Catoue ;

5) quid autem de his seutienduni sit, plánum fit ex Livio, qui priores iisdem vestigiis sequebatur, quum ipse dicat

6) : „in rebus tam antiquis si quae similia vexú sint, pro veris accipiantur, satis habeam." Plurimae inseruntur ubiquae orationes, ut loquentis animum Herodotis et Thucydidis more simulacro quodam ostendant, proferant causas agendi et fines: auctor ita parum pro veris eas haberi voluit, ut neque in temporum relatione erroribus liberae essent, neque antiquum sermonem imitari studeret. Quavis eloquentiae laude dignae sunt, quae ab illó praeter memoratos Qu. Fab. Maximo ad Aem. Paullum

7) et de consulibus creandis,

8) M. Junio in senatu pro captis ad Cannas Romanis et contra M. Torquato

9), L. Marcio

1

0) caesis Scipionibus in Hispania duci ad milites et aliis tribuuntur; verum si mixtim cuni Hannonis,

1

1) Pacuvii Calavii

1

2) et pluribus Hannibalis leguntur prorsus eodem dictionis charactere, quin distinctio aliqua ponatur, etiamsi concederetur orationes Hannibalis a l) Arist. Rhet. I. 4. 7. — 2) Cic. De Orat. II 82. — ») Quintil. III. 8. 12. — <) Cic. Brut. 14. — 5) Gellius : Noetes Atticae III. 7. — 6) Liv. V. 21. — Liv. XXII. 39. — 8) Liv. XXIV. 8. — 9) Liv. XXII. 59-61. — 10) Liv. XXV. 38. — ») Liv. XXI. 10 — XXIII. 13. — 12) Liv. XXIII. 9 ,