Tolna Megyei Levéltári Füzetek 14. Tanulmányok (Szekszárd, 2014)

Link Dóra: Kánoni látogatás Szekszárdon 1828-ban. Egyházlátogatások Szekszárdon (1776-1828)

Francisco Simonyi, Francisco Kálmán, et Antonio Schneiderpauer Incolis Szexárdiensibus, station Parochiae Szexárdiensis reperimus sequentem:

Sectio I.

Parochia Szexárd Caput I.

Provincia. Locus. Fundator. Annus Erect ion is aut Restaurationis.

Vicissitudines

Oppidum nunc privilegiatum Szexárd, situm in Inclyto Comita- tu Tolnensi, olim Romanorum Coloniam fuisse eo evidentius est, quo plures istic, et subterraneae Romanorum cryptae cum lapidibus se- pulchralibus gentili Romanorum more signatis inveniuntur, et num- mi Romanorum e visceribus Terrae copiosiores eruuntur. Coloniam hanc olim sub Romanis ad sex aras vocitatam fuisse, antiqua fert traditio. Hinc ominantur natam fuisse nomenclationem Szexárd, licet pragmaticis Hungaris aliquibus, a Zug antiqua Hungarica voce sötét, fekete aliis autem Szeg-zár pari antiquitate barna denotante, et arcem fuscam significante, nomen Szexárd der ivaré piac eat.

Occupata per Schytas Pannónia, jamque et ad sacra Christiana con vers is Hungaris, anno drei ter 1061. Bela 1. Rex Hungáriáé ist hie Monasterium Sjancti] Benedicti fundavit, assignat is pro inter- tentione Monachorum omnibus iis latifundiis, praediis, et possessi- onibus, quae actu ad Dominium Szexárd pertinent. Ipse Rex isthic sepultus est, nemine nunc locum sepulturae ejus monstrare queunte. - Patres Ordinis simul et Parochiam administraverunt.

Subsecuta anno 1526. die 29. Augusti tristissima pro Hungária clade Mohäcsiana, oppidum simul cum Monasterio, Ecclesia, et sepulchro Regis per Turcos eversum est, incolis quaque versus diffugientibus.

Redditapace, excussoque anno l687.jugo Ottomanico, jamque et superatis tumultibus Rákoczianis, e vicinis praediis incolae ruri- colae, et opifices ex omni tunc jam in Hungária existente Natione, Szexárdinum confluxerunt, vitifera montium, colliumque vicinorum latéra, pro generosissimo vino exculturi.

209