Századok – 1984
TANULMÁNYOK - Buza János: Törökkori állattartás a ”vadszám" és az adózás tükrében 3
62 BUZA JÁNOS HHOUI Ey3a / 5KHBOTHOBOACTBO Β ΒΕΗΓΡΗΗ BO ΒΡΕΜΛ TYPELJKOfi BJIACTM Β CBETE «MHCJIA ΛΗΜΗ» H ΗΑΛΟΓΟΒ (Pe3ioMe) Cpean nonaeiiiHX noa Typeiucyio Bjiacrb BCHrepcKHx cejibCKHx ropofloe Κεπκενιετ h HaabKëpëui npHHaaneataT κ HHCJiy rex HeMHoroHHCJiCHHux, coepeMeHHbie iioKyMeHTbi KOTopux hbjihiotch othoch-TejibHO ôoraTbiMH. Β Kaaacrpax h othcthux KHurax 3thx aeyx cejibCKHx ropoaoB ynoMHHaioTCsi HajiorH «HUCJIO dmu» h «HUCAO cKoma». Ha ocHoee HoearopcKoro H3aaHHH hctohhhkob Shouiom Xophhkom h 3aMeHaTejibnofi ΜΟΗΟΓρβφπ» OepeHua IIIajiaMOHa H3BectHO y ace c KOHiia npouiJioro CTOjieTHa, hto «HHCJIO ΛΗΗΗ» H «HHCJIO CKOTa» ÄBJlÄJIHCb HOpMOÙ HClAOeoeOlO OÔAOOKeHUH, T3KHM 06pa30M OTMeHeHHbie paaOM C HMeHaMH HajlorOnjiaTeJIbLUHKOB «HHCJia CKOTa» H8JIb3JI 0T03f«8CTBjmTb C nOrOJlOBbeM CKOTa MecTHbix iKHTejieH. VcTaHaBJicHHA BbiuieynoMJiHyThix aBTopoe πο3)κε oKasbiBajiHCb 3aôbiTbiMH; bo μηογηχ CTaTbax h β HecKOJibKHX CHHTC3ax BCTpenaioTCii TaKHe yTBepsKaeHH», corjiacHO κοτορωΜ norojioBbe — pe*e BbiB03 — KpynHoro poraToro CKOTa HaabKëpëma nepeeojTHJiH 3a 10000, a xchtcjih KeHKeMeTa hmcjim ôojibiue, ΗβΜ 20 000 KpynHbix poraTux ckotob. AHajiH3Hpy* nyTëM conocraejicHH» HMÖH HajioroBbie aoxoabi, 3aperncrpHpoBaHHbie β Kaaacrpax h OTHCTHbix KHHrax HaabKëpëwa h «HHCJia CKOTa» 3a*HTOHHbix KpecTbaH, aaHHaa CTaTbH noaTBep*aaeT, HTO «HHCJIO CKOTa» «BJIJLJIOCb HOpMOH HajIOr OoG.'iajKCHHS, KOTOpa» CJly*HJia OCHOBOH HajIOrOB He TOJlbKO ÓT KpynHoro poraToro CKOTa, ho h OT OBeu h jioiuaneH. Β xaaacTpax HaabKëpëuia BcpenaioTC» — ripaeaa, TOJlbKO MeCTaMH — He TOJibKO HasBaHH» «HHCJIO CKOTa», HO h Ha3BaHHS «UUCAO oeifbi u yőoüHoeo CKoma», pa3 ynoMHHaeTC* η ο «HUCAe Koneù». Β 1639-OM roay caMbifi ôoraTbifi »cHTCJib HaabKëpëma njiaTHJi HajioT OT 540 «HHceji CKOTa» h OT 135 «HHceji yöoüHoro CKOTa». C 1630-oroao 1639-oro rr. β cpe/iHeM 3a 7 jieT OH iuiaTHJi HajioT ot 106,5 «HHCeji yôoHHoro CKOTa». Β öojibuiHHCTBe cjiynaeB HMeHa nepenHcaHHbix Ha 0CH0Be «HHCJia OBUbi» jiHU HaftayTC» η β ΗεκοΜίυιεκτΗΜχ enHeKax ο aecHTHHax οτ m-HHT, Τ3ΚΗΜ 0Őpa30M HeCOMHeHHO, HTO XHTejIH ropoiia 3aHHMajIHCb H OBUeBOaCTBOM. Ha ocHose Bbiuie H3Jio»ceHHbix OHeBHaHO, hto κβκ ropoacKHe, coejjHHëHHbie «HHCJia CKOTa», TaK h «HHCJia CKOTa» OT/iejibHbix jtcHTejiefi npmbieaioT κ 0CT0p0*H0CTH. Ha ocHoee 3thx BecbMa uchhux naHHhix Hejibsx caejiaTb oxinotHaHMbie buboau ο MacuiTaöax necoMHeimo BajKHeHiueü oTpacjiH XHBOTHOBOflCTBa, O MaCUITaÔaX CKOTOBOflCTBa. 3aiKHTOHHbie KpeCTbHHe CejlbKHX ΓΟρΟΛΟΒ pa3BOJXHJIH pa3AuuHoeo euda khbothmx aa*e h Toraa, ecjiH 3το Ha ocHoee hx «HHceji CKOTa» He bhaho. Β raKHX cjiynaax AOKa3aTejibCTBOM pa3BOÄ3CTBa pa3JiHHHoro BH.ua *hbothwx hbjubotcii αιτρβφΜ (κοτορωε öujih 06ji0)KCHbi H3-3a noTpaBbi ckotob, OBeu, Jiomaaefi, MCCTaMH cBHHefi) hjih ynoMHHaHHH 06 hx nacTyxax (oBHapax, TaôyHiuHKax, cBHHonacax). KoJτε6aHHe «HHceji CKOTa» ropoaa HaabKëpëm (1. TaôJiHua), hx Bocxoasuuas hjih naaaroma» τεΗϋεΗΐΐΗΐι »BJweTCSi 0C0ÔenH0 neeepHbiM OTpaacaTejieM Η3ΜεΗεΗΗΗ β MacuiTaöax »HBOTHOBOflCTBa. nepeax KapTorpaMMa noKa3bieaeT, hto nocjie KpyToro noBbiiueHH» Hajiora οτ οληογο «HHCJia CKOTa», «HHCJia CKOTa» cejibCKoro ropojia naaajiM. 3το ocoôohho GpocaeTcsi β rna3a β 1640-bie l oabi, Koraa οτ οληογο HHCJia CKOTa öbiJiH oôJiaxceHbi 15—16 AeHapeB. HecjiynaftHO, hto β 3th roau mhoi ho jkhtcjih ömjih 01ΗΤρ3φ0Β3ΗΙιΙ H3-3a OÔMaHa HajIOrOBblX OpraHOB, H3-3a «OTpHUaHH» HHCJia CKOTa» KaK 3ΤΟ COBpCMeHHHKH rOBOpHJIH. Β CBX3H c HajiorooôjioîKeHHeM Ha ocHoee «HHCjia CKOTa» paHbuie BbipasHJiocb h Taxoe MHeHHe, hto β «hhcjio CKOTa» 3aiHCJiiuiHCb TOJibKO npHycajieÔHbie, t. h. «pyHHbie» >KHBOTHbic. a κροΜε hhx 3axoiTOHHbie KpecTbXHe β HeH3BecTHOM KOJUïHHeCTBe HMejiH emë — Ha nycTax h nacTÔHmax — norojioBbe Ha nOJiyOTTOHHOM COflep*aHHH. TaKHM 0Öpa30M OaHaKO KOJlJIHHeCTBO norOJIOBb» 3a5KHTOHHbIX KpeCTbSH Morjio CTaTb coeceM HeyjioBbiMbiM, ποητη 6e3npeaeJibHbiM. Abtop λβηηοη craTbH npHHHMaeT no3HUHio, HTO «HHCJIO CKOTa» CJiyXHJIO HOpMOÎi HaJIOrOOÔjiajKCHHX Ηε OT «pyHHblX» JKHBOTHblX, a OT naCëHHhlX
