Századok – 1945-1946
Tanulmányok - INOKAI TÓTH ZOLTÁN: Tuhutum és Gelou. Hagyomány és történeti hitelesség Anonymus művében 21
II. MELLÉKLET. Macrinus: XIV (XIII) 8. Cumque eo tempore . . . tetrarcha Macrinus natione Longobardus . . . gubernaret, armis bollicis informatus, audito, quod Huni super Tysciam resedissent et de die in diem devastarent regnum eius, cum alumpni sui regni ipsos agredi formidans, ad Romanos nuncios suos destinavit, petens sibi aux ilium eonmodari contra Hunos. Ex gratia (К: Ex parte) etenim Romanorum imperatoris (:V;im [sie] patriis: S;in praedictis patriis: K) memoratis imperabat. Romani vero eo tempore Detricum de Verona natione Alamanum voluntarie super se regem pfefecerunt. Quem petentes, ut Maerino subsidium importárét, illo autem animo gratanti annuente, egressus est cum exercitu Ytalico, Gormanico ac aliis mixtis gentibus partis occidentis. Pervenit tandem in Zazholm, ubi psi Longobardi ad civitatem Potencianam convenerant, ut tractarent cum Maerino consilium, utrum Hunos in eorum thabernaculis, in suo descensu, transmeando Danubium vel in alio loco conpetenti invadere oporteret. 9. In istis itaque consiliis et tractatibus Datrico Macrinoque resident ibus Huni super utres noctis in silentio in Sicambria Danubium transeuntes, Macrini et Detrici exercitum, quem civitas Potenciana eapere non poterat, in campo in tentoriis commorantem crudeliter trucidarunt. (Következik két csata leírása.) Gelou: Menumorout: An. 25. et habitatores terre illius viliores homines essent tocius mundi... quia alia arma non haberent, nisi arcum et sagittas et dux eorum Geleou [sic] minus esset tenax et non haberet circa se bonos milites et auderent stare contra audaciam Himgarorum, quia a Cumanis et Picenaist multasiniuriaspaterentur. Salanus: An. 38. Salamis, dum intellexisset potenciám et facta Hungarorum timuit, ut ne aliquando iracundia ducti eum expellerent de regno suo ... 12. magnus Keanus, preavus ducis Salani, dux d" Bulgaria egressus auxilio et consilio imperatoris Grecorum ... 14. ne ipse venions cum adiutorio Grecorum et Bulgarorum ... 38. misit legates suos ad imperatorem Grecorum et ducem Bulgarorum, ut sibi auxilium darent causa pugne contra Arpad ducem Himgarorum. Imperator Grecorum et dux Bulgarorum magnum exercitum Salano duci miserunt. 39. Salanus cum adiutorio Grecorum et Bulgarorum egressus de Tetel furiata mente . . . contra ducem Arpad equitare cepit. An. 22. Menumorout et sui non sunt ausi pugnare contra eos 28. Menumorout dux eorum magis properabat vias suas in Greciam eundi, quam contra eos veniendi 51. timuit ultra quam debuit, et contra eos ausus venire non fuit. 20. [Menumorout] per gratiam domini moi imperatoris Constantinopolitani . . . (Vö. Ajtonyróh Vita Maior S. Gerhardi 10. aecepit autem potestatem a Grecis.) 51. Egressi sunt et e converso milites congregati ex diversis nationibus contra Usubuu et suos milites pugnare ceperunt. Âl-Morot (Salanus rokona) : К 26. Egressi ergo [Hungari]vexilliserectis... Danubium in Pest et in portu Zub tranJierunt, ubi Castrum quoddam [vö. Potenciana] circa Danubium, in quo erant milites Zvataplug recollecti, qui fuere erepti per fugam, quando dominus ipsorum interierat, expugnarunt. In quo quidem affinem Morot nimis vetulum eum aliis perimentes, usque hodie fabulose Morot ipsum fuisse asseverant. — An. 41. [Lél, Bulcsu et Botond] equitantes transnavigaverunt Danubium nullo contradicente in illo loco, ubi fluvius Zoua descendit in Danubium, et inde egressi contra Albam Bulgarie civitatem equitare ceperunt. Tunc dux Bulgarorum consanguineus Salani ducis cum magno exercitu contra eos pugnaturus cum adiutorio Grecorum acessit.
