Századok – 1910
Értekezések - KARÁCSONYI JÁNOS: A mérges vipera és az antimonialis. Korkép Kún László idejéből 1
A MÉRGES VIPERA ÉS AZ ANTIMONI ALIS. 3 cor durum ? ipsum est, quod nec compunctione scinditur, nec pietate mollitur, nec movetur precibus, minis non cedit, flagellis durum, ingratum ad bénéficia, ad consilia infidum, ad judicia sevum,1 inverecundum ad turpia, inpavidum ad pericula, inhumanum ad humana, temerarium 2 ad divina, preteritorum bonorum obliviscens, presentium negligens, futura non providens, ipsum est, inquiens, quod nec Deum timet, nec hominem reveretur. О quot juramentorum, quot literatorialium obligationum, quot interdictorum, suspensionum adhuc et excommunicationum solemnium 3 effractis impudenter funibus, ruptis nodis, et ne ad vicina regni confiniis Tartarica castra se conferens, personam suam totumque regnum suum manifestam et promptam 4 precipitaret in mortem, per, nescio, quas simulates recognitiones, per, unde defluentes ? ignoro, lacrimas, per quantas utique sponsiones, quot corporalium impedimentorum illusis et elusis obstaculis 6 facinorosarum fere omnium factionum positus in profundo, clara voce confederatum Tartaris factumque Tartarum se fatetur. Nec adhuc saturatus Chatolicorum regni sui cum multarum lacrimarum profluviis recolendo cruore, quem per ipsum regem 6 mediantibus multorum ministeriis nuntiorum pleno quinquennio continue procuratus Tartariee feritatis effudit impetus, ferina quavis immanium 7 feritate universorum Christianorum non solum regni sui, sed et catolicorum regnorum omnium usque sanctissimos Urbis muros extremum patenter exterminium comminatur. Et cum a tempore venerabilis patris domini Philippi, Dei gratia Firmani episcopi, ante iam preteritos plures annos in Ungaria et Polonia Apostolice legationis fungentis officio, pluries et vix credibilibus perjuriis fuerit involutus, istius Protei monstruosi factam hoc anno mutibilitatem, vestre fore clementie non pigeat presentibus patefactam. Nam, cum anno proxime preterito, antequam beati Petri apostolorum principis, eterne vite clavigeri, sanctissimam conscendisse cathedram supercelestis Providentia Vos fecisset, per infusam Vobis divinitus pietatem misericorditer procuratas venerabilis cetus cardinalium excepi literas, continentes, ut omnes occupatores indebitos et violentos reginalium jurium invasores usque ad satisfactionem condignam et restitutionem plenariam arcere deberem auctoritate summe Sedia ecclesiasticam per censuram. Cujus sanctissimi mandati, celestique pietate pleni, mee commissam humilitati non mediocriter me notoriam executionem effectui mancipaviet cum magnam partem proventuum humilis ancille vestre, quantum sancte vite commendabilis8 conversationis et iuxta precelse nobilitatis sue decentiam clare fame, tantum infelicis regine restitui effectualiter procurassem, et ipse rex eo tempore, ne ferale totius regni procurare posset exitium, Tartaris, ad quod anhelabat et anhelat9 per suas execrabiles sollicitudines, introductis, per quosdam barones de totius regni consilio ab eft'ectu propositi tam nefandi fuisset corporaliter prepeditus, tandem allectis et illectis per grandes opum et honorum temporalium promissiones per multiplicia juramenta, quorum sibi grandis est copia, roboratas, duobus ambitiosis baronibus, post dies proditionis sue paucissimos divinam 1 Az eredetiben : suum. 3 Az eredetiben : temarium. 3 Az eredetiben : sollempnium. 4 Az eredetiben : promtam. 5 Az eredetiben : ostaculis. Egy szó helye üres. 7 Az eredetiben : immaniorum. 8 Az eredetiben : commendabilisse. 9 Az eredetiben : anelabat et anelat. 1*
