Hadaly Carolus: Elementa Hydrotechnicae
20. Lemma. Dari occulta subter terram hydrophilacia, meatusque, quibuscum íluuii per strata glareosa 'coramunicant, post K i rc herum (a) Ruhnius (b) docet. Id quod confirmatur per innumeras scaturigines, per destillantem hinc et inde ex lateribus riparum in fluuios aquam , non secus ac per puteos, in diuersis terrae locis constitutos, per vicinas Talles, paludesque, aut lacus, tempore intumescentis detumescentisve vicini fluminis intumescentes detumescentesve. 21. C o r o 1. í. Ideo, accedente ob quamcunque causam novo aquarum affluxu, tanto lentius intumescunt flumina , quanto maior praecessit detumescentia , siccitasque. Loca enim idgenus subterranea eo magis exhauriuntur, quo longior praecessit siccitas, atque adeo quo magis detumuerunt flumina; quare redundantium aquarum magna copia replendis idgenus locis impendenda est, earum duntaxat parte porro processura; vnde flumina eo lentius intumescere neccesse est. 22. C o r o 11. 2. Haud mirum igitur in superiore fluminis regioné non raro fieri notabiliores eluuiones, dum interea in 20, aut 30 milliarium inde distantia flumen vix ad unum alterumve pollicem intumescit. 23. Experientia. Intumescente flumine redundant quoque vicínae valles, loca depressiora , vicinae cauernae subterraneae Ccellar»'a, putei, etc.), sed tempore inaequali. Flumineautem detumescente, euacuantur et ipsae, lentius tarnen , quam redundaverant. Ideo l'Um, quia intumescens flumen partim aquas, ex ostiolis suis per latéra riparum (a") In mundo subterraneo. (bj In dissert. de orig. font.