Wick Béla: A kassai Szent Erzsébet dóm (Košice. Szent Erzsébet nyomda, 1936)
Első rész. A szent Erzsébet dóm története
I. Legelső levéltári okmányok. A dóm építése és története a reformációig. Kassáról első hiteles történeti adataink a 13. századból valók. Első ismert okmányunk, ahol e város neve előfordul, egy adomány- és szabadalomlevél, amelyet IV. Béla 1249. április 13-án, uralkodása 14-ik évében állított ki az Űjvár , megyében lakó szinai vendégek »hospites nostri de Seena« részére. Ez okiratban a király a szinaiaknak »mivel szántóföldjük további telepítés számára nem elegendő«, az Újvár megyében lévő »Kaetetiv és Boltsschar« nevű földeket adományozza s oly szabadalmakkal látja el őket, aminőkkel a kassai vendégek »hospites nostri de Kassa« élnek, a dézsmában, bíráskodásban és mindabban, amit a privilegiális levelük kifejezetten és cikkelyenkint magában foglal s minden területrész (mansio, szálláshely) után adójuk olyan lesz, amilyet a kassaiak »populi nostri de Kassa« szoktak fizetni. 1 1 »Bela dei gracia.. . accedentes ad presenciam nostrani hospites nostri de Seena. .. supplicarunt humiliter et deuote, ut cum terra eorum colligendis ibidem populis pro araturis non sufficeret, nos ipsis terras Kaetetiv et Boltsschar, in comitatu noui castri existentes, terris eorum adicere, et eis concedere . .. dignaremur: Nos igitur . . . dantes eisdem ... pefatas terras ... perpetuo possidendas, sub eisdem metis et terminis, sicut dictum Castrum, ipsas hactenus dinoscitur possedisse. Statuimus preterea, ut omni libertate gaudeant, quo ex concessione nostra hospites nostri de Kassa, perfruuntur, tam in decimis exoluendis, quam in iudiciis, seu etiam in omnibus aliis, in eorundem privilegio, nominatim per singula, et articulatim expressis. Ad hec prefati hospites nostri de 9