Protestáns Egyházi és Iskolai Lap, 1844 (3. évfolyam, 1-52. szám)

1844-06-08 / 23. szám

Págiai körlevél. Sietünk közölni a' pápa' legközelebbi körlevelét, azon meggyőződésben, hogy olvasóinknak kellemes dolgot teszünk vele , azon előérzettel, hogy az épületes 's eldöntő tudományos vitákra szolgaltatand alkalmat, azon kérelemmel, hogy azt lelkész társaink a'nép' anyanyelvére fordítani, tartalmát, czélját'stb. magyarán előadni szíveskedjenek , 's azon Ígérettel, hogy nem legutószor nézünk szemébe ezen encyclikának, melly itt következik: „Venerabilibus Fratribus Patriarchis . Primatibus , Archiepiscopis et Episcopis. Gregorius Vl\ XVI. Venerabiles Fratres Salutem et Apostolicam Benedictionem. Inter praecipuas machinationes, quibus nostra hac aetate Acatholici diversorum nominum insidiari cultoribus Catholicae veritatis, eorumque animos a sanctitate Fidei avertere connituntur, haud ultimum tenent locum SocietatesBiblicae, quas in Anglia primum institutas, ac longe hinc lateque diífusas, facto veluti agmine in id conspirare conspicimus ut Divinarum Scriplurarum libros vulgaribus quibusque linguis interpretatos permagno edant exemplarium numero, eosque inter Christianos juxta atque Infideles nullo delectu disseminent. et horum quemlibetad illos nullo duce legendos alliciant. Ita igitur , quod suo jam tempore lamentabatur Ilieronymus 1) et garrulae unui, et deliro se ni, et sophislae verhoso , et wiiversis, si modo legere norint, cujusque conditionis hominibus communem faciunt artem Scripturarum sine magistro iutelligendarum: immo , quod longe absurdissimum, peneque inauditum est, ne ipsas quidem infidelium plebes ab ejusmodi intelligentiae communione excludunt. Sed Vos quidem minimé latét, Venerabiles Fratres , quorsum haec Societatum earumdem molimina pertineant. Probe enim nostis consignatum in saeris ipsis Litteris monitum Petri Apostolorum Principis , qui post laudatas Pauli epistolas, esse ait in illis quaedam d/fficilia intelleclu)

quae indocti, el inslabiles depravant, sicut et celeras Scriptiiras , ad suam ipsorum perditionem: statimque adjicit: vos igitur fratres, pruescientes custodile; ne insipientium errore truducti ex-cidatis a propria firmilule. 2) Hinc et perspectum Vobis est vei a prima christiani nominis aetate hanc fuisse propriam haereticorum artem, ut repudiato verbo Dei tradito , et Ecclesiae Catholicae auctoritate rejecla , scripturas aut mami interpolarent, aut sensus expositione interverterent. 3) Nec denique ignoratis, quanta vei diligentia vei sapientia opus sit ad transferenda fideliter in aliam linguam eloquia Domini; ut nihil proinde facilius contingat, quam ut in eorumdem versionibus per Societates Biblicas multiplicatis gravissimi ex tot interpretum vei imprudeníia vei fraude inserantur errores , quos ipsa porro illarum multitudo et varietas diu occultat in perniciem multorum- Ipsarum tamen Societatum parum aut nihil omnino interest, si homines Biblia illa vulgaribus sermonibus interpretata lecturi in alios potius quam alios errores dilabanlur; dummodo assuescant paullatim ad liberum de Scripturarum sensu judicium sibimetipsis vindicandum , atque ad contemnendas Tradiliones divinas ex Patrum doctrina in Ecclesia Catholica custoditas. ipsumque Ecclesiae magisterium repudiandum. Hunc in finem Biblici iidem socii Ecclesiam sanctamque hanc Petri Sedem calurnniari non cessant, quasi a pluribus jam saeculis fidelem populum a sacrarum Scripturarum cognitione arcere conetur; quum tamen plurima extent eademque luculentissima docu-1) Epist. ad Paulinnm §.7., quae est Epistola LIIl. Tom. I. Op. S. Hieron. edit. Vallarsii. 2) 2. Petri Hl. 16, 17. 3) Tertullianus lib. de Prescriptionibus adversus haereticos cap. 37, 38. menta singularis studii, quo recentioribus ipsis temporibus Summi Pontifices, ceterique illorum ductu Calholici Antistites usi sunt, utCatholicorum gentes ad Dei eloquia scripta et tradita impensius erudirentur. Quo inprimis pertiuent Decreta Tridentinae Synodi, quibus nedűm Episcopis mandatum est, ut sacrasScripturas divinamrjue legem frequcntius per Dioecesim annuntiandam curarent 4), sed , ampliata insuper Lateranensis Concilii 5) instilutione, provisum, ut in singulis Ecclesiis seu Cathedralibus seu Collegiatis urbium insigniorumque oppidorum non deesset Theologalis Praebenda, eademque conferretur omnino personis idoneis sacrac Scripturae exponendae et interpretandae 6). De ipsa postmodum Theologali Praebenda ad Tridentinae illius sanctionis normám constituenda, et de lectionibus a Canonico Theologo ad Clerum atque etiam ad Populum publice habendis adum est in plurimis Synodis Provincialibus 7), nec non in Bomano Concilio anni 1725 8), in quod Benedictus XIII. fel, rec. Praecessor noster nedűm sacros Antistites romanae provinciáé, sed plures etiam ex Archiepiscopis, Episcopis, ceterisque locorum Ordinariis sanctae huic Sedi nullo medio subditis convocaverat 9). Idem praeterea SummusPonlifex eumdem in finem nonnulla constituit in Apostolicis Litteris, quas pro Italia nominatim Insulisque adjaccnlibus dedit 10). Vobis denique, Venerabiles Fratres. qui de conditione sacrarum rerum in cujusque Dioecesi ad Sedem Apostolicam statis temporibus referrell) consuevistis, ex responsisper nostram Congregationem Concilii ad Decessores vestros, aut ad Vos ipsos iterum iterumque datis, perspectum est, quemadmodum sancta eadem Sedes et gratulari Episcopis soleat si Praebendatos Theologos habeant in publicis sacrarum Litterarum lectionibus munere suo bene fungentes, et numquam intermittat excitare atque adjuvare pastorales illorum curas, si alicubi res adhuc ex senteDtia non successerit. Ceterum ad translata in vulgares linguas Biblia quod attinet, rr.ultis jam abhinc saeculis contigerat, ut diversis in locis sacri Antistites majoré interdum vigilanlia uti debuerint ubi versiones hujusmodi aut in occultis lectilari conventiculis, aut per haereticos impensius ditfundi animadverlerent Atque huc spectant monila, et cautiones adhibitae ab Innocentio III. glor. mem. Decessore noslro circa laicorum mulierurnque coetus sub pietatis oblenfu, et legendarum scripturarum causa secreto habitos in Metensi Dioecesi 12): nec non et peculiares vulgarium Bibliorum interdictiones, quas sive in Galliis paulo post 13) sive in Hispaniis ante saeeulum XVI. 14) lalas invenimus. Sed ampliore 4) Sess. 24 C. 4 de Ref. 5) Concil. Laferan. anni 1215 sub Innocentio III. cap. XI. quod in corpus juris relatum est cap. 4 de Magistris. 6) Trid. Sess. 5 c. 1 de Ref. 7) In Concil. Mediol. í. an. 1565 par. I. tit. 5 de P r a e b. Theol, Mediol. V. an. 1579 par. 3 tit. 5 quae ad Beneficior. col lat. att in., Aquensian. 1585 tit de Canon i c i s , et aliis plurib. 8) Tit I. cap. 6 seqq. 9) In Litteris indiclionis Concilii 24 Decembris 1721. 10J Const. Pa sto ralis Officii XIV. Kalend. JuniiAn. 1725. 11) Ex Constif., Sixti V. Romanus Pontifex XIII. Kai. Jan. An. 1585. et Const. Bened. XIV. Quod Sancta Sardicensis Synodus IX. Kai. Decemb. 1740. Tom. I. Bullar. ejusdem Pontif., et ex ínstructione , quae extat in Append. ad dict. Tom. I. 12) In tribus Litteris datis ad Melenses , atque ad illorum Episcopum et capitul., nec non ad Abbates Cistercíensem, Morimundensem, et de Crisfa, quae sunt Epist. 14Í. 142 Lib. II., et Epist. 235. Libri III. in Edif.ion Balutii. 13) In Concil Tolosano anni. 1220. can. 14. 14) Ex testimonio Cardinalis Pacecco in Concilto Tridentino (apud Pallavicinum , storia dei ConcM. di Trento , lib. 6. cap. 12.)