Theologia - Hittudományi Folyóirat 6. (1939)
Kniewald Károly: A Pray-kódex miserendje
10 KN I EWALD KÁROLV sanctum evangélium tuum pacis. Altaria tua domine uirtutum, rex meus et deus meus. Beati qui habitant in domo tua domine, in secula secu- lorum laudabunt te. Item alia. Domine labia mea aperies. Et os meum anuncia- bit 1. t. Tunc1 inponas incensum2 in turibulum. Incensum istud dignetur dominus benedicere et accipere in odorem suauitatis. P. x. Per intercessionem sancti gabrielis archangeli stantis stantis a dextris incensi, et omnium electorum suorum, incensum istud dominus benedicere dignetur, et in odorem suauitatis accipere. P. Accendat in nobis dominus ignem sui amoris, et flammam eterne dilectionis. P. 1 Közben sorra került az : Introitus, Kyrie eleison (Micrologus I. PK Fol. XVI. «letanie») és Gloria in excelsis Deo (Micrologus II. PK XVI: «In omni festo quod plenum officium habet, excepto infra aduentum domini et septuagesimam et natale innocentum, tam presbyter quam episcopus gloria in excelsis dicant...»). Aztán következik a : Dominus vobiscum: «Dein uersus ad populum dicat : Dominus uobiscum. R. Et cum spiritu tuo» (Micrologus II. PK Fol. XVI.), Collecta (Micrologus III. PK Fol. XVI’. : «Sequitur oratio quam collectam dicunt»), Lecke, Graduale, Evangelium és bizonyos ünnepeken Credo. A Micrologus (VIII. PK Fol. XV.) a leckéről ezt mondja : «Solis subdiaconibus inter inferiores gradus romana auctoritas concedit ut sacris uestibus induti epistolam legant ad missam ... Vnde et racionabilius esse uidetur ut et ipse sacerdos sibi epistolam legat, quam ut aliquem nondum ordinatum accipiat sibi ad legendum». Ugyanígy intézkedik a Micrologus IX. az Evangéliumról. PK- XIX', XX. fol. : «Diaconi quoque officium in missa nichilominus et ipse conuenienti(u)s explebit, quam alius qui sacris uestibus non fuerit indutus. Nam et diaconus tempore oblacionis et lectionis alba indutus esse debet... Juxta decretum anastasii pape non sedetur dum euangelium legitur, que reuerencia ut aiunt et apostolice leccioni aput greeds exhibetur. Diaconus cum legit euangelium iuxta romanum ordinem in ambone uertitur ad meridiem, ubi et masculi conueniunt, non ad aquilonem, ubi femine consistunt. . . (Presbyteri) . . . iuxta ecclesiasticam consuetudinem ad altare legunt... Ad sinistrum autem cornu altaris habent librum cum legunt euangelium, uel cum sacrificant, ut in dextera parte expediciores sint et ad suscipiendas oblaciones, siue ad conficienda altaris sacramenta. Vnde ad aquilonem magis quam ad meridiem uersi uidentur cum annunciant euangelium. Hinc itaque illa usurpatio emersisse uidetur, ut et diacones in ambone contra romanum ordinem se uertant ad aquilonem pociusque se (ad partem feminarum quam masculorum vertere non vereantur. Quae usurpatio jam) adeo inoleuit ut apud plerosque quasi pro ordine teneatur. Sed quia certissime contra ordinem est et inhonesta a diligencioribus ordinis seruatoribus non inmerito refutatur. Ordo quoque precepit ut qui lecturus est euangelium crucem sibi faciat in fronte . . . Presbyter cum legit euangelium romano more planetam in dextrum leuat humerum ... et diaconi cum legunt planetam in sinistro tantum humero ponere uidentur». 2 «Item romanus ordo precipit ut incensum semper précédât euangelium, cum ad altare siue in ambonem portatur, non autem concedit, ut oblacio in altari thurificetur . . . quamuis modo a pluribus immo pene omnibus usurpetur». (Micrologus IX. PK Fol. XX.)
