Cherrier Miklós János: Institutiones Historiae Ecclesiasticae. Tom.3. (Pestini, 1841) - 21.951c
351 co dissidentes cernebat, sibi invicem conciliaret, collectionem Canonum e patrum sententiis, Pontificum decretis, et Conciliorum Canonibus adornavit, eidemque formam meliorem indidit. Opus post 25 annorum spatium anno 1150. terminatum, et ab ipso concordantia discordantium Canonorum, usu autem Decretum Gratiani nuncupatum auctor ad academism Bononiensem transmisit cumque ibidem ad probationem tulisset, Euge/tius III. R. P. et ejus successores publice illud praelegi permiserunt 76). Ideoque praecipuus fons Juris Ecclesiastici et constans legum ecclesiasticarum fundamentum evasit, primamque partem Corporis Juris Canonici constituit, quamvis auctor in crisi haud versatus nomina et inscriptiones erroneas, sententias quandoque contradictorias aut valde praecisas amplexus fuerit, auctorum delectum nullum fecerit, verum Dionysium Pseudo-Isidorum, Reginonem Ivonem, aliosque collectores presso pede secutus fuerit 77). *) Et licet Antonius Augustinus Tarraconensis Archiepiscopus, aliique, imo jubente Pio IV., Pio V. et Gregorio XIII. Pontificibus Cardinales triginta quinque et alii viri docti Gratiani decretum ad fontes reduxerint et emendaverint, multi tamen et manifesti errores hodiedum in illo visuntur 78). III. Post Gratianum leges ecclesiasticae sensim auctae sunt praesertim per Romanorum Pontificum epistolas decretales. Nam invalescente per Gratiani decretum Isidoriano systemate, synodorumque provincialium et nationalium auctoritate semper magis vilescente decretalium epistolarum ac rescriptorum Pontificiorum numerus augebatur, non solum propter negotia ecclesiastica, verum et civilia. Has igitur Pontificum epistolas in systema redigere et scholis foroque aptare primum Doctorcs privati postea vero ipsi Pontifices Romani conabantur, ut adeo septem jam tales collectio76) Vid. Fr. Glück Praecogn. univ. Juriepr. eccles. Gern». Hist. Literar, c. 3. Section. 1. tit. 3. §. 96. et §. 124. nec non Enchirid. nostr. Jur. Eccles. T. 1. §. 39. 77) Loca spuria ac menda recensuit Paulus de Riegger in dissert, de decreto Gratiani §. 75. item Ant. Augustinus in emendatione Gratiani L. I. dial. 1. 78) Prima editio adornata est Argentorati anno 1471. f. quam aliae mox secutae sunt. Editio Veneta apud Juntas 1595. f. rara est nec valde nota, recentissiina est Veneta de anno 1774. T, IV. fol.
