Cherrier Miklós János: Institutiones Historiae Ecclesiasticae. Tom.3. (Pestini, 1841) - 21.951c
144 est. Ordinem Canonicorum regularium antiquiorem esse Canonicis se- cularibus negat eruditissimus Matjillon, affirmat doctissimus Fleury, quorum controversiam sic definire solent eruditi. Si sermo sit de instituto Canonicorum regularium sine voto , dicendum est, hos antiquiores esse Canonicis secularibus, sivero Canonici regulares spectentur cum voto, nullum dubium esse, hos tardiores esse illis, si quidem ii seculo XI. tantum vilae communi votum adjecerint. Yid* T/totnassini discipl. eccles. circa benef. T. I. P.I, L. III. c. II. p. 657. Muratorii antiquit. Ital. med. aevi T. V. p; 267. Atriensi, ßacsiensi, Csanadiensi, Colocensi, Jaurinensi, Quinque Ecclesiensi, Transilvaniensi, Vaciensi, Varadinensí et Veszprémi- ensi, collegium quoque canonicorum adjectum fuisse, et mos seculi, et indigentiae temporum illorum dubitare nos non sinunt; sed et doctissimus Prayhoc ipsum de capitulo Strigoniensi non obscure insinuat 3I), et biographus S. Gerardi de Csanadiensi capitulo velut S. Stephano coaevo mentionem facit, et alii scriptores dc reliquis patriae nostrae capitulis id satis evfncunt 32). Proinde cum liaec alioquin nota sint, scopus noster est, quaepiam de capitulis collegiatis patriae uostrae recensere. Prout autem gene- ratim capitula collegiata inde orta sunt, quod cum crescente numero cleri omnes ecclesiis cathedralibus adscribi non possent, canonicorum institutum ad nonnullas quoque ecclesias inferiores extenderetur , ita hoc ipsum in Ecclesia quoque Ilungarica obtinuit, pluraque capitula collegiata fundata sunt. Inter haec primum locum sibi vendicat collegiata ecclesia B. M. V. de Alba reguli, yitam enim huic ecclesiae, simulque splendorem S. Stephanus rex Hungáriáé largitus est. Qui postquam se, regnum- que suum B. Virginis tutelae credidisset famosam teste Cart hui31) Fray in Spécim. Hierarch. Hung. P. I. p. 2, 32) In cujusvis fere dioeCeseos patriae Schematismo praemittitur brevis historia episcopatus et capituli. O §• 55: Collegia Canonicorum in Hungária. L A goniensem pluresque episcopatus in patria nostra condidisse x(? 10.) innuimus. Cunctis 'Iw«, episcopatibus* utpote Strigoniensi,