Cherrier Miklós János: Institutiones Historiae Ecclesiasticae. Tom.2. (Pestini, 1840) - 21.951b
11 tinum dc superando aemulo suo Maxentiomeditantem, cum exitum belli dubium censeret, hostisque sui potentiam magnam formidaret ethnica superstitione contempta veri Dei opem implorasse , horisque diei meridianis crucis trophaeura in coelo ex luce conflatum, soli superpositum vidisse cum inscriptione: Wxa(in hoc vince) cumque dubius esset de eo , quid nam visio haec significaret, dormienti illi Chiistum cum eodem signo adpa- ruisse , ac praecepisse, ut militari signo ad similitudinem ejus , quod in coelo vidisset, tamquam salutari praesidio in proeliis uteretur. Addit Eusebius Constantinum primo statim diluculo arcanum hoc communicasse amicis, et convocasse auri, et gemmarum fabros, signumque cruci simile ex auro et lapillis formari , ac illud tamquam munimentum adversus qualescumque hostes exercitui praeferri jusisse. Signum hoc in formam labari constructum juxta Eusebium 5l) constabat hasta oblonga, auro contecta, quae instar crucis habebat transversam antennam in cujus summitate corona erat adfixa gemmis et auro contexta duas exhibens litteras graecas, utpotc litteram X quam mediam littera P dividebat, hanc in formam ad exprimendum nomen Christi. Ex antenna transversa velum dependebat textum videlicet purpureum pretiosis lapidibus coopertum, et multo intertexto auro fulgens ac supra veli summitatem imperatoris, et liberorum ejus imagines pectore tenus depictae visebantur. Monogramma hoc Constantinus postea galeae suae militumque clypeis adplicari curavit. Admirabili Signo hoc viso et intellecto Constantinus nihil differendum ratus solum Christianorum Deum colebat, sacros Christianorum libros legebat, episcopos in consilium vtreabat, eorum consortium fovebat, bellumque contra Maxentium prosequens de eo victoriam in vicinia urbis Romanae reportavit, cum enim Maxentius clade affectus in urbem se recipere vellet per pontem Milvium transgressus Tiberim ruina pontis oppressus ac demersus periit, sicque Constantinus victor urbem gloriose ingressus est. V. Eusebius L. I, devita Constantini imp. c. 38. et 39. 51) Ibid. c. 31.
