Cherrier Miklós János: Institutiones Historiae Ecclesiasticae. Tom.1. (Pestini, 1840) - 21.951a
gentilibus Livius 3S), de aliis vero Melchior Canús 3<J) recenset. 2)persvasio, qua olim non pauci laborabant: ad bonum finem mendacium licitum esse ; unde multi, ut religionem et virtutem aliis gratam, acceptabilemque redderent: varia miracula , et singularia sanctorum facta, ut vero eosdem a peccatis deterrerent, prodigiosas scelerum poenas sparserunt *) 3) desiderium acta Martyrum deperditu restituendi; eo quippe comperto, non pauca ex iis in persecutione Diocletiani conflagrasse, alia vero aliis vicissitudinibus interiisse, multi hanc jacturam reparaturi tum vulgi rumoribus aures benignas praebuerunt tum ad commenta etiam recurrerunt, cum aliquid potius quam nihil dicere mallent. Ubi desiderabantur, ait Fleury acta Martyris in ipsius festo legenda., concinnabantur vel verisimilia , vel ut ad vulgi genium accomodarentur, prodigiis plena 38 * 40). 4) Studium sententias quasdam, et opiniones commendandi, iisque majorem attentionem excitandi. Licen~ tia haec fingendi, quod cum dolore fatendum, vel maxime inbio- graphiis sanctorum obtinuit, ut adeo biographia unius, ejusdem- que sancti nonnunquam penitus diversa concinnaretur. Ita Lau- tioius testatur a se plures pro uno alterove sancto descsriptas vitas in quapiam Bibliotheca ordinis S. Benedicti repertas fuisse 4l). His commentis , quae in Vitis Sanctorum deprehenduntur spectatis Mabillon de Stud. Monast. T. 1. P. 2. C. 8. ita ingemiscit: „haec intuens vehementer angor dolenterque addere „compellor, longe accuratiores fuisse profanos Auctores ethni- ,,eorum vitas describendo, ac fuerint quam plures Christi fidelium in descriptione Vitae Sanctorum.“ Quod etiam asseverare nullatenus metuit Melchior Canus de Diogene Laertio Philosophorum Vitas recensente, et de Svefonio super 12 Caesarum gestis, vid. Melchior Canus de locis Theol. lib. II. Cap. 6. *) Melchior Canus. De Locis Theol. Cap. G. ait. „Justissima est Ludovici (Ludovici Vives de trad. Disciplin, C. 5.) querela de Historiis quibusdam iu Ecclesia confictis. Prudenter ille sane ac graviter eos arguit, qui pietatis loco duxerint mendacia pro religione 38) Hist. lib. 24. Cap. 10. 39) De locis Theol. lib. 11. Cap. 6. 40) Fleury H. E. Tom. 14. Dissert, in Hist. Eccl. al> an. 600-1100 §. 2. 41) Launoius Opp. Tom. 4. part.2, pag. 341,