Kelemen Imre: Institutiones juris privati Hungarici... Libri 2. De rebus. Vol.1. (Pestini, 1814) - 10.407b

§• 34.5'£. Communes, Publicas, Universitatum, et Privatas.

Receptam in Jure Civili Romano rerum humani juris subdivisionem in Communes , Publicas , Universitatum, et Privatas, non inconvenienter etiam rebus noftris adcommodare possumus , ac

l-o Communes eas vocare , quarum proprietas nullius, usus, vero omnium ac singulorum hominum est; quales res sunt inexhausti usus, seu, quae ob ubertatem, et amplitudinem, nullius viri.bys contineri queunt, omni- umque usibus supersunt, ut aér ad respirandum , lux solis ad videndum. Circa hujusmodi res ipsas, liti locus eiTe no,n potest, at, si usum unus alteri impediat, aut noxium reddat, actione adversus eum procedere non prohibetur.

2- 0 Publicas vero , quae totius Gentis dung arae propriae sunt ; et quidem , si usus singulis pateat, publicae stricte compellantur, uti sunt viae regiae , flumina ad navigandum , vel ad aquanda pecora, Curia Regia, Archiva publica etc. Si emolumento (minium simul serviant, Res regni, vel Patrimonium Reipu- blicae, e. g. Cassa, in quam Taxae Indigena- tus inferuntur; denique si usibus Principis de- Jtinatae sint, Regiae, ac pro varia sua indole, jam Coronales , jam Fiscales, dici solent. (§• 338- IU.)

3- 0 Universitatum , quae ratione proprie-^ tatis ad integram aliquam Communitatem particularem pertinent, prout sunt res Civitatum,