Krammer Ferenc: Fragmentum primum isagogicum de religione et Ecclesia Catholica, sola salvifica, et de neotericae catholicitatis originibus (Posonii, 1824) - 10.225

** Godfridus Arnoldus, Theologus celebris, (Äircfjen uitb $c£er Jpiííoríe, part. 2. L. i4. c. 6. $. 8.) explicat tuotiva, quibus inducti homines eunt, ad purum evangélium amplectendum; alios, inquit, allexit novitas; alios bonorum ecclefeafiicornm opima prceda\ — poti [limam partem, privatis commodis invital am esse ; — plebem traxisse excufjionem jugi in tortura exomologeti- ca , aliisque oneribus, — ubique, reformationis titulo & veritatis amore, pallium commodante. — Quo tractus quisque est, id exequi in vitae praxi conatum esse, quis dubitat.' — Motivci eadem sparsim, similiaque plura, in praemissis testimoniis, occurrunt.»

ymo) Erasmus. *

Modus, quo, in reformationis tumultu, Erasinus utebatur, is fuit, ut rerum, novarum authores et amici, fuum esse non dubitarent; Imo) enim haud obscure in principio , quod de solis abußbus agi et clamitarent novatores , et crederet Erasmus, motibus his adplaudebat: Mundum opus habere duro ejusmodi Magifiro & intractabili, inquiens. 2do) Comperto Reformatoris excejju, quia meticulosior, et studiosior honoris, delicatius, ne ferociam irritet, sua proferebat sensa; nec, nisi insolenliore provocatus ausu, dicebat aperte, quod sensit; alque tum etiam, quanta cum moderatione ! audi: Quid inutilius, inquit, Jperni- ciofius, dicere debebat) quid inutilius ad Chriflianam pietatem, quam hcec audire vulgus, hcec inftillari auribus adolefcentum * Pon- tificem ejfe Antichrijium ; Episcopos & Sacerdotes effe larvas; Con- ßitntiones hominum ejfe hcereticas ; confeffionem ejfe peßiferam ; opera , merita, & conatus , effc voces hcereticas; liberum arbitrium ejfe nullum; qualia funt opera hominum, nihil referre? — Intelligi- mus, quae publicata, et vulgi atque adolescentum auribus instillata sint! Fructum horum seminum explicat continuo: genuit olim Evangelium mundo, novum genus hominum ; nunc quales gignat hoc Evangelium, non libet referre. Certe quos olim novi optimos, quosque dixijfem virtuti natos, video factos deteriores. (int. epifl. Eras. Lib. 1Q. ep. 3.) — Alibi, diversis epistolarum locis (Lib. l6. 18. 19. 21. 31,) haec scribit: Nullum reformationem amplexum fuisse , quem non fecerit deteriorem. Quce efl ißa ßirps evangelica, qua nihil dijfolutius , nihil feditiofius, nihil n.inus evangelicum { Tollunt vigilias & officia, velut praxes pharifaicas , — & ruunt a fjudaismo ad Epicureismum ! — Exfiirpatur, quod erat purgandum ! — flamma injicitur cedibus, ad abfummenda purgamenta! — Mores negleffi, luxus 6? adulteria multiplicata; nec regula, nec disciplina cfl! — Haud satis, etsi acutus vir, perspexit turbarum vim et exitum, cum scripsit, videri totum re- jormationis negotium ideo fusceptum, & in eo finiendum, ut excu- culentur quidam Monachi, £d matrimonio jungantur Sacerdotes ;