Folia Theologica 22. (2011)

Szuromi Szabolcs Anzelm O.Praem.: Medieval Canonical Sources and Categories of Singular Administrative Acts

MEDIEVAL CANONICAL SOURCES AND CATEGORIES ... 119

scriptionibus (X 2. 26. 4,18);63 De decimis, primitiis et oblationibus (X 3. 30. 10-12);64 De regularibus et transeuntibus ad religionem (X 3. 31. 18);65 66 De sententia excommunicationis (X 5. 39. 32, 45).“

One kind of rescriptum was issued for the interpretation of a legal norm regarding a document issued by the Holy See to appoint a judge. There was a case when the rescript itself provided for participation in the favour linked to it (i.e. rescriptum in forma gratiosa); in other cases the rescript gave the petitioner authorization or approval to what he requested (i.e. rescriptum in forma commissoria); but there were also cases when the rescript bound the possibility of using the favour to certain conditions (i.e. rescriptum informa mixta).67 A petition sent to Rome had to contain the explanation of the facts and circumstances, the cornsum, maxim esi super his criminibus impetuntur, quae in tua noscuntur dioecesi commisisse; nisi forte hi, quibus delinquentes ipsi deserviunt, ex indulgentia vel consuetudine speciali iurisdictionem huiusmodi valeant sibi vindicare. Friedberg II. 252.

63 X 2. 26. 4: De quarta vero decimae et oblationis defunctorum clericus ab im- petitione episcopi quadragenaria praescriptione temporis se posse tueri videtur, nisi forte interim pastoralis sedes caruisset pastore, qui iura ecclesiae suae exigere debuisset. Nam Romana ecclesia tricennalem praescriptionem contra ecclesiam non admittit. Friedberg II. 383.

64 X 3. 30.10: Ex parte tua ad nos noveris pervenisse, quod albi monachi et nigri, et quidam alii religiosi viri ecclesias tuae iurisdictionis reditibus decimarum, occasione privilegiorum, quae sibi Romana induisit ecclesia, spoliare praesumunt. (...) Sed bonae memoriae praedecessor noster Hadrianus solis fratribus Cisterciensis ordinis, et templariis et hospitalariis decimas laborum suorum, quos propriis manibus vel sumptibus colunt, induisit (...). Friedberg II. 559.

65 X 3. 31. 18: (...) Quum ergo dilectus filius R. monachus vester ad fratres Cisterciensis ordinis transmigraverit, non ut ordini vestro aliquatenus derogaret, sed ut apud eos vitam duceret arctiorem, discretioni vestrae per apostolica scripta praecipiendo mandamus, quatenus super eo, quod de corde puro, et conscientia bona et fide non ficta fecisse dignoscitur, eum nullatenus molestetis, quia caritas est fons proprius, cui non communicat alienus. Friedberg II. 576.

66 X 5. 39. 45: (...) Verum, quia privilegium meretur amittere qui permissa sibi abutitur potestatae, ac frustra legis auxilium invocat qui comittit in legem: volumus et mandamus, ut tales, si tertio a te commoniti se ipsios contempserint emendare, illius efficiantur immunitatis extorres, quae pro clericorum tutela et laicorum violentia coercenda dignoscitur instituta. Fried- berg II. 908.

67 Vermeersch, A. - Creusen, }., Epitome iuris canonici cum commentariis ad scholas et ad usum privatum, I. Mechliniae - Romae 1924. 88-89.