Folia Theologica 12. (2001)

Szabolcs Anzelm Szuromi O.Praem: Les trois premiers Synodes d'Esztergom et la discipline ecclésiastique en Hongrie au XIIe siecle

LES TROIS PREMIERS SYNODES D'ESZTERGOM

61

faciat et sine spe coniugii peniteat si non poterit compositionem dare, sine spe libertatis venundetur. Si quis uxorem fugiens, se sponte debitorem fecerit, unde se expedire nolit propter odium, quod in uxorem habet, semper in servitute permaneat. Et si unguam liber videatur, iterum venundetur, uxor vero eius, cui velit, nubat.” ZAVODSZKY, L., Szent István, Szent László és Kálmán korabeli törvények, 203-204.

22 C. 4. „Ut si qua mulier a viro suo fugerit, reddatur ei, et quociens fugerit, restitatur ei, quia scriptum est, quod deus coniuxit, homo non separet.” ZAVODSZKY, L., Szent István, Szent László és Kálmán korabeli törvények,

207. cf. c. 16. „Placuit sancte synodo, ut omnis coniungalis desponsacio in conspectu ecclesiae, presente sacerdote, coram ydoneis testibus, aliquo signo subarracionis ex consensu utriusque fieret, aliter non coniungium, sed opus fornicarum reputetur.” ZAVODSZKY, L., Szent István, Szent László és Kálmán korabeli törvények, 208.

23 Cf. SZUROMI, Sz.A., Az első három esztergomi zsinat 397.

24 Cf. Concilium Tridentinum, Sessio XXIV (11 nov. 1563) De reformatione

circa matrimonium, Conciliorum Oecumenicorum Decreta, ed. ALBERIGO, J.-DOSSETTI, J.A.-JOANNOU, P-P.-LEONARDI, C.-PRODI, P. Bologna 1973.3 755-759. caput I. „Tametsi dubitandum non est, clandestina matrimonia, libero contrahentium consensu facta, rata et uera esse matrimonia, quam- diu ecclesia ea irrita non fecit, et proinde iure damnandi sint illi, ut eos sancta synodus anathemate damnat, qui ea uera ac rata esse negant quique falso affirmant, matrimonia, a filiis familias sine consensu parentum contracta, irrita esse, et parentes ea rata uel irrita facere posse: nihilominus sancta Dei ecclesia ex iustissimis causis illa semper detestata est atque prohibuit. Uerum cum sancta synodus animaduertat, prohibitiones illas propter hominum inobedien- tiam iam non prodesse, et grauia peccata perpendat, quae ex eisdem clandestinis coniugiis ortum habent, praesertim uero eorum, qui in statu damnationis permanent, dum, priore uxore, cum qua clam contraxerant, relicta, cum alia palam contrahunt et cum ea in perpetuo adulterio uiuunt cui malo cum ab ecclesia, quae de occultis non iudicat, succurri non possit, nisi effacius aliquod remedium adhibeatur: idcirco sacri Lateranensis concilii, sub Innocentio III celebrati, uestigiis inhaerendo praecipit, ut in posterum, antequam matrimonium contrahatur, ter a proprio contrahentium parocho tribus continuis diebus festiuis in ecclesia inter missarum solemnia publice denuntietur, inter quos matrimonium sit contrahendum quibus denuntiationibus factis, si nullum legitimum opponatur impedimentum, ad celebrationem matrimonii in facie ecclesiae procedatur, ubi parochus, uiro et muliere interrogatis, et eorum mutuo consensu intellecto, uel dicat: Ego uos in matrimonium coniungo, in nomine Patris et Filii et Spiritus sancti, uel aliis utatur uerbis, iuxta receptum uniuscuiusque prouinciae ritum. ( ) Ibid., 755-756. cf. DEMARS-SION, V., Les

mariages à la gaulmine ou les aléas du consensualisme matrimonial in L’année canoni ue 42 (2000) 51-82. 57-58. ERDŐ, P., Le espressioni canoni- che dei matrimonio nella storia in Folia Canonica 2 (1999) 31-51. 43-45.

25 C. 42. „Nullus presbiter convencionem de missa pro oblacione faciat.”

c. 43. „Nullus ecclesiam emere vel vendere présumât. Si quis ecclesiam venderit, aut presbiterum suum sine culpa abiecerit, delator illius culpe partem magistri illius eo anno accipiat.”