Folia Theologica et Canonica 1. 23/15 (2012)
IUS CANONICUM - Szabolcs Anzelm Szuromi, Biblical Texts and Medieval Ecclesiastical Discipline up to the Decretum Gratiani
BIBLICAL TEXTS AND MEDIEVAL ECCLESIASTICAL DISCIPLINE... 143 penitential collections for his work. Among the very first canons of BW 2 we can read a list which contains the necessary books to be known by priests: sacramentary, lectionary, antiphonary, penitential book, psaltery, book of homilies for Sundays of the year and for other feasts (Can. 2).22 Through the penitential collections some Biblical texts took place in Burchard’s work. There are eight canons which contain quotations of the Bible: BW 8. 4123; 9. 92J; 10. 542S; 11. 6126; 12. 2227; 12. 2328; 13. 2529; 19. IT. Only the BW 11. 61; 12. 22 and BW 12. 23 cite the Old Testament (i.e. Exodus, Leviticus), the other canons use the New Testament. The quotation of the New Testament is traditionally marked by “Apostolus dicif’.3I 22 BW 2. 2: Quae ipsis sacerdotibus necessaria sint ad discendum, id est, liber sacramentorum, lec- tionarius, antiphonarius, baptisterium, computus, Canon poenitentialis, Psalterium, Homeliae per circulum anni dominicis diebus et singulis festivitatibus aptae. Ex quibus omnibus si unum defuerit, sacerdotis nomen vix in eo constabit, quia valde periculosae sunt evangelicae minae quibus dicitur: Si caecus caeco ducatum praestet, ambo in foveam cadunt. Fransen, G. - Köl- zer, Th. (Hrsg.), Burchard von Worms, Decretorum Libri XX, Aalen 1992. 35rb. 23 BW 8. 41: (Apostol. dicit.) Praecipe, inquit, ut viduae irreprehensibiles sint. Vidua eligatur non minus XL annorum, in operibus bonis testimonium habens, si filios educavit, etc. Adolescentio- res viduas devita. Cum enim luxuriatae fuerint, in Christo nubere volunt, habentes damnationem, quia primam fidem irritam fecerunt: simul et otiosae loquentes quod non oportet. Volo ergo juniores nubere, procreare filios, matresfamilias ese, nullam occasionem dare adversario, maledicti gratia. Jsm enim quaedam conversae sunt retro Satanam. PL CXL 800. 24 BW 9. 9: (Apostolus dicit.) Si quis frater uxorem habet infidelem, et haec consentit habitare cum illo, non dimittat illam. Et si qua mulier habet virum infidelem, et hic consentit habitate cum illa, non dimittat virum. Sanctificatus enim erit vir infidelis in muliere fideli, et sanctitata erit mulier infidelis per virum fidelem. Fransen, G. - Kölzer, Th. (Hrsg.), Burchard von Worms, Decretorum Libri XX, 125vb. 25 BW 10. 54: (Apostolus dicit) Apostolus dicit: Omnes facite sine murmurationibus. Alienus sit a fratrum unitate qui murmurat, et opus ejus abjiciatur. PL CXL 852. 26 B W 11.61 : (In Exodo dicitur.) Si indringens fur domum, sive effodiens fuerit inventus et accepto vulnere mortuus fuerit, percussor non erit reus sanguinis. Quod si orto sole fecerit, homicidium perpetravit, et ipse morietur. Si non habuerit quod pro furto reddat, venundabitur. Si inventum fuerit apud eum quod furatus est, vivens, sive bos, sive asinus, sive ovis, duplum restituerit. PL CXL 870. 27 BW 12. 22: (In Levitico legitur:) Anima quae peccaverit, et audierit vocem pejerantis, et testis fuerit, aut ipse viderit, aut conscius erit, nisi indicaverit portabit iniquitatem. PL CXL 881. 28 BW 12. 23: (Apostolus dicit:) Veritatem dico in Christo, non mentior, testimonium mihi reddente conscientia mea in Spirito sancto. PL CXL 881. 29 BW 13. 25: (Apostolus dicit:) Noli adhuc aquam bibere, sed modico utere vino propter infirmitates tuas: curat enim vulnera delinquentis, curatosque sanctificat jejunium. PL CXL 888. 30 BW 19. 77: (Ex epist. Joannis Evangel.) Qui scit fratrem suum peccare non ad mortem, postulet pro eo, et dabit ei vitam Deus. Si quis usque ad mortem, peccat, quia est peccatum usque ad mortem non pro illo dico, ut roget quis. PL CXL 1000. 31 Cf. BW 8. 41; 9. 9; 10. 54; 12. 22; 12. 23; 13. 25.
