Circulares literae dioecesanae anno 1921. ad clerum archidioecesis strigoniensis a Joanne Cardinale Csernoch principe primate regni Hungariae et archiepiscopo dimissae

I.

2

alienos, domus nostrae ad extraneos.“1 Sperabamus fore, ut pace composita sors nostra melior evadat, sed haec quoque spes nos fefellit fors ideo, quia nimium confidimus in hominibus in obversum moniti scripturae sanctae dicentis: „maledictus, qui confidit in homine.“2 Clare nunc jam perspicimus debere nos omnem spem nostram in Domino ponere, qui sperantes in se non confundet in aeternum.3 Sperare subin debemus in nobis- metipsis, in conatibus spiritus proprii, in indefesso continuoque labore, in patientia et abnegatione, qua sufferimus omnia, quibus divinae providentiae nos visitare placuerit, immo si necesse fuerit majora quoque ac hucusque dicentes cum patiente Job: „Si bona suscepimus de manu Dei, mala quare non suscipiamus.“4 Necessarias ad hoc vires nobis addet collocata in Deum firma spes teste Isaia propheta: „Qui autem sperant in Domino, mutabunt fortitudinem, assument pennas sicut aquilae, current et non laborabunt, ambulabunt et non deficient.“5 Sic novas acquirent vires, quae quo plus laboraverint eo magis renovabuntur, sicut pennae aquilae alta petentis, labor illos non fatigabit, sed quo plus cucurrerint laborando, eo minus deficient in viribus. Indefesso labori jungamus assiduas preces, quae si in statu gratiae fusae fuerint, utpote deprecationes justorum, multum valebunt apud Deum.6 Quodsi oraverimus cum propheta: „Converte nos ad te et convertemur, innova dies nostros, sicut a principio“7, memores esse debemus orationi, spiritui humili, cordi contrito vitam esse jungendam convenientem, vitam activam catholicam, quae non refutat facto id, quod confitetur ore. Valet hoc praecique de nobis sacerdotibus Christi et dispensatoribus mysteriorum

1 Ibid. 5, 2.

2 Jer. 17, 5.

3 Ps. 30, 2.

4 Job. 2, 10.

s Is. 40. 31.

6 Jao. 5, 16.

7 Threni 5. 21.

Dei. Melius docentur fideles facto, quam voce, adnotat jam S. Augustinus.1 Verum quidem est, sagittas potentis acutas2 esse sermones sacerdotum, quibus audientium corda feriuntur, sed tunc maxime valent, si ut idem Psaltes regius loquitur, cum carbonibus desolatoriis agant. Carbones vastantes, probae vitae exempla sunt, quibus vitiorum spinae comburuntur. Nunquam sane adeo opus erat, ut fidelibus nostris concussam patriam de sepulchro suscitare festinantibus, bono luceamus exemplo, quam in tristissimis hisce diebus, quum non exstincto adhuc penitus duplicis revolutionis spiritu, non pauci existant, qui illa animi fortitudine iliisque et religiosis et civilibus careant virtutibus, quae ad restaurandam patriam adeo necessaria sunt. Necessarium omnino est, ut omnes tandem resipiscant et non in sonitu verborum, non in festivis declamationibus, non in phrasibus aerem verberantibus, nec in plenis buccis increpantibus quaerant salutem patriae, sed in assiduo labore, in sedulo officiorum implemento. Verbis jungenda sunt facta, immo haec praecedere oportet verba ad exemplum prototypi et magistri nostri, de quo legimus ipsum coepisse facere et docere.3

Renascente anno in sanctissimo nomine Jesu omni virium contentione enitamur, ut simus sacerdotes gloria Dei et zelo animarum aestuantes, ad custodiam commissi nobis divinitus gregis vigiles, facti forma gregis ex animo. Conversatio vero nostra adeo irreprehensibilis sit, „ut is, qui ex adverso est, vereatur, nihil habens malum dicere de nobis.“4 Quod alias et saepius jam monuimus, hac quoque vice praetermittere haud possumus, dubitandum non esse in promovenda privata publicaque salute, vitam moresque clericorum plurimum posse in utramque partem. Atque his sensibus erecto in spem

1 In Ps. 119.

2 Ps. 119, 4.

3 Act. Ap. 1, 1.

4 Tit. 2, 8.