Circulares litterae dioecesanae anno 1892. ad clerum archi-dioecesis strigoniensis a Claudio Francisco Vaszary principe primate regni Hungariae et archi-episcopo dimissae

IX.

47

Ope Circularium Dioecesauarum litterarum ddto 10. Februarii a. 1883. Nr. 989 publicata est: „S. Inquisitionis instructio ad probandum obitum alicuius conjugis;“ et quum eadem S. Congregatio Supremae Inquisitionis circa eandem probationem ddto 6. Maii a. 1891. novum decretum ediderit, hoc quoque decretum ad notitiam Cleri Curati perferre libet. Est autem tenor huius decreti, prout sequitur:

Beatissime Pater!

Humiliter expetitur interpretatio authentica Instructionis S. Congregationis de Propaganda Fide a. 1883. De Judiciis ecclesiasticis Art. IV. De impedimento ligaminis §. 43. quoad passum:

„Quodsi de matrimonio contrahendo agatur, hoc permitti numquam poterit donec de morte prioris coniugis certo constiterit.“

Status quaestionis. Coram tribunali ecclesiastico Curiae N. duae causae age bantur ad hunc effectum, ut vir, qui ante 30—-38 annos evanuit nec de eo habetm notitia ulla, pro mortuo declaretur et ut parti derelictae fas sit II. nuptias inire Iudex I. instantiae, processu in forma confecto, nec unum quidem testem certum d( morte coniugis adduxit, nihilominus obitum ex coniecturis, indiciis, edictalibus, diuturni absentia tot annorum certo probatum iuridice praesumpsit et parti accusanti liberta tem dedit ad matrimonium II. coram ecclesia contrahendum, quod iam civiliter initun erat et proles suscepta.

Iudex in appellatorio simpliciter sententiam reiecit, deducens hic esse casun de matrimonio contrahendo, ideoque nunquam permittitur convolatio ad II. nuptiai nisi certo i. e. per documenta, testes de morte prioris coniugis constiterit; praesum ptiones vero, indicia et aliae circumstantiae, quae respiciunt mortem prioris coniugii perpendendae sunt tantum in casu matrimonii contracti, quando de valore secundarim nuptiarum agitur. (Cfr. Instructio de Iudiciis eccles. §. 43. ad finem.)

Proinde oritur fundamentale dubium, quomodo componi possit sensus litte ralis passus concernentis Instructionis de Prop. Fide cum novissima Instructione S II. U. Inquisitionis: De Status Libertate ante nuptias probanda de die 29. August a. 1890. ubi dicitur:

In matrimonio contrahendo, „si testes responderint, nupturientes habuisse uxor en vel maritum, sed esse mortuos... non detur licentia, nisi prius recepto testimonio authentic a rectore hospitalis, in quo praedicti decesserunt, vel a rectore ecclesiae aut coemeterii in quo humata fuerunt eorum cadavera. Si tamen huiusmodi testimonia haberi no, possunt, non excluduntur aliae probationes, quae de iure communi possunt admitti, dum

Nr. 2192.

Decretum S. Congr. Supr.

• Inquisitionis circa probationem obitus

[ alicuius coniugis.

i

)

?

r

i

i

i

i

3

S

1

#

i

'l

0

\l