Circulares litterae dioecesanae anno 1878 ad clerum archi-dioecesis strigoniensis a Joanne Cardinale Simor principe primate regni Hungariae et archi-episcopo dimissae
XVII.
89 spectas et evidentes haberet, intimeque certus, quod malitia in eo non supplesset aetatem, prudenter et in Domino judicavit, ante annos discretionis, et usum rationis ipsum obiisse, ideoque inter angelos recensendum censuit. Quaeritur 1. An praedictus Parochus et Pastor, qui oves suas cognoscere debet, in similibus casibus sit judex ordinarius ad dignoscendum, an intantes frui debeant honoribus in Exequiis parvulorum a Rituali praescriptis, adhibitis cautelis omnibus ad inquirendum, si malitia suppleret aetatem? 2. Quid dicendum de Parocho, qui ita se gessit? Antelata S. Congregatio die 7-a Septembr. a. 1851. in Interamn. respondit ad 1. Strictim servandum Rituale, ad 2. Male se omnino gessit“. Bene utique se gessisset Parochus, si puerum septennio majorem ac ideo non obstante praetensiva eius simplicitate ac innocentia parvulis haud amplius accensendum, ritu non pro parvulis, sed pro adultis praescripto sepelivisset, seu uno verbo, si a praescriptionibus Ritualis arbitrarie non recessisset. Quod ne fiat, curare Ordinariatus ad suas partes pertinere dignoverunt per instructiones, vario tempore editas, et ad Clerum Dioecesanum dimissas, e quibus aliqua in hanc rem facientia ex Ordinatione sive Instructione Herbipolensi, 12. Augusti 1858. intimata, eo magis delibare juvat, quod objectum, statumque quaestionis multum illustrent. Emanavit autem illa instructio, ut ipsamet loquitur „in hac materia gravi ad avertenda damna salutis animarum.“ Ipse ritus, dicitur ibi, sepeliendi parvulos adhibendus juxta rubricam Ritualis Romani, cum infans, vel puer baptisatus ante usum rationis defunctus fuerit, meram laetitiam Ecclesiae spirat propter praestitam animae defuncti parvuli vitam aeternam, et proinde suffragia pro defuncto non admittit. Proinde constat, praedictum ritum locum habere nonnisi in funere eorum, in quibus per aetatem gratia baptismatis adhuc praesumi certo judicio potest, quae regulariter non praesumitur in parvulis, quibus cum usu rationis etiam facultas peccandi vigere coepit, quod fere septimo anno contingere solet. Itaque ab hoc termino cum ritu, quo sepeliuntur adulti, exequiae sunt habendae, ne praedictae animae suffragiis orationis et sacrificii, quibus ad salutem indigent, priventur. Ex dictis simul patet, praedictos parvulos, si postquam usus rationis et proinde facultatis peccandi jam participes facti sunt, in morbum lethalem incidant, absolutione sacramentali, et coeteris moribundorum Sacramentis providendos esse. Monitos autem praeprimis volumus esse animarum Curatores, ne in hac re gravissima, utpote salutem animarum concernente, sint nimis meticulosi, sed in dubio id potius eligant, quod tutius est respectu salutis animae, de qua agitur, et praeparationem ad suscipienda moribundorum Sacramenta non magis urgeant, quam periculum mortis imminentis, aut capacitas parvuli permittit, id maxime considerantes, agi hic de Sacramentis, quorum effectus sunt ex opere operato. De pueris, si gravi morbo laborant, extrema Unctione donandis, et consequenter ritu etiam non jam parvulorum, si moriantur, sepeliendis audiendus adhuc est celeberrimus Pontificalis, Caeremonialis et Ritualis Romani Commentator Josephus Ca- talanus, Presbyter Oratorii S. Hieronymi Charitatis, ita scribens *): „Usum rationis communiter censent habere pueros circa annum aetatis suae septimum, cumque circa eam aetatem, quam variis vitiis nostra praesertim hac tempestate pueri foedare se soleant, eamque ob causam confiteri, jure ac merito iisdem, si ita periculose decumbunt, ‘) Ritual. Rom. Comment, exornat. T. I. p. 311.
