Circulares litterae dioecesanae anno 1874 ad clerum archi-dioecesis strigoniensis dimissae a principe primate regni Hungariae et archi-episcopo Joanne Cardinale Simor
IV.
26 multi, sed plurimi suat; sed quaestio contra nos aculeum vertit, an nos etiam regiam Salvatoris potestatem negabimus, solam, quae in mundo est, agnoscentes, nec aliud jus admittentes, quam quod huic placuerit tribuere potestati? Jesus Christus vel Rex debet adorari et agnosci, vel exemplo lugubri impiorum sperni; cumque omni legitimae potestati parere obligemur, extendetne se hoc parendi officium usque ad defectionem a Christo ? illane erit unica coordinatio inter ordinem naturalem creationis, et ordinem supernaturalem redemptionis, ut iste prorsus negetur, respuatur? breviter extendetne se obedieutia, potestati civili debita usque ad actum, ut opus redemptionis nostrae arbitrio humano, ordo supernaturalis ordini naturali, Deus homini subjiciatur? Subjectionem hanc admittere, esset regiam Christi potestatem inficiari, esset a Jesu Christo deficere, esset negato Deo cum gentilibus Romanis statolatriam proclamare dicentibus: „terrarum Dea, gentium Roma!“ Est videlicet in mundo alia etiam, nempe civilis potestas, quae praeest societati civium, ut eius commune bonum provideat, promoveatque.De hac potestate docet S. Paulus: „Omnis inquit *), omnis anima potestatibus sublimioribus subdita sit: Non est enim potestas nisi a Deo; quae autem sunt, a Deo ordinatae sunt. Itaque qui resistit potestati, Dei ordinationi resistit. Qui autem resistunt, ipsi sibi damnationem acquirunt, nam principes non sunt timori boni operis, sed mali. Vis autem non timere potestatem ? Bonum fac; et habebis laudem ex illa: Dei enim Minister est tibi in bonum. Si autem malum feceris, time; non enim sine causa gladium portat. Dei enim minister est: vindex in iram ei, qui malum agit. Ideo necessitate subditi estote, non solum propter iram, sed etiam propter conscientiam“. Jamque in libro Proverbiorum dicitur:2) „Per me reges regnant, et legum conditores justa decernunt, per me principes imperant, et potentes decernunt justitiam“. In libro autem Sapientiae haec inculcantur:3) „Audite ergo reges, et intelligite; discite judices finium terrae; quoniam data est a Domino potestas vobis, et virtus ab Altissimo, qui interrogabit opera vestra et cogitationes scrutabitur: quoniam cum essetis Ministri regni illius, non recte judicastis, nec custodistis legem justitiae, neque secundum voluntatem Dei ambulastis. Horrende et cito apparebit vobis: quoniam judicium durissimum his, qui praesunt fiet“. De hac igitur potestate veritas fidei est: quod sit a Deo, quod illi parendum sit, non solum propter iram, sed etiam propter conscientiam, quodve Minister hujus potestatis onere responsionis teneatur coram tribunali divino: caetera quaeque circa potestatem civibus, nimirum qui illam, et intra quales limites sive terminos, quali sub forma exerceat, an unus, an plures et quanto tempore praesint, quomodo ve transmittatur de uno in alium, de his Deus nihil constituit, Christus Dominus nihil docuit, Apostoli nihil praeceperunt. Necessitate naturae nata est potestas patris in familia; eadem necessitate ac via nata est potestas civilis in societate. Deus ipse est auctor ordinis naturalis, auctor etiam est omnium, quae ad conservandum ordinem naturalem necessaria sunt: et Patris et Principis potestas a Deo est in ordine naturae, divina est, eidem obedire debemus, non tantum, ut Principis iram evitemus, sed etiam ut conscientiam nostram coram Deo integram a peccato custodiamus. „Haec est enim gratia, docet S. Peti-us4), si propter Dei conscientiam sustinet quis“. Quid divinum a Deo, quid humanum ab hominibus constitutum sit circa civilem potestatem, clare expressit Ecclesiae Doctor S. Joannes Chrysost.5) ita loquens ad populum: „Omnis anima 1 1) Rom. 13, 1. sq. — 2) Prov, 8, 15. 16. — 3) Sap. 6, 2. sq. — 4) 1. Petr. 2, 19. — 5) Homil. 23. sup. ep. S. Pauli ad Rom.
