Circulares litterae dioecesanae anno 1873 ad clerum archi-dioecesis strigoniensis dimissae a principe primate regni Hungariae et archi-episcopo Joanne Cardinale Simor
XVIII.
84 Quam iDnocentii XIII. Constitutionem Benedictus XIII. eo scopo confirmavit, J) ut velut exemplar ab omnibus Episcopis manutenendum praeponeretur. 2) In his itaque Apostolicis Constitutionibus consuetudo, quae alicubi invaluit non habendi omnibus sine discrimine dominicis ac festis diebus sacras conciones, quomodocunque demum illa inoleverit, et undecunque demum provenerit, tamquam consuetudo prava ac ideo per Episcopos tollenda rejicitur, et strictissima Concilii Trientini decretorum observantia praecipitur. Neque unquam aliter S. Congregatio Concilii de hac obligatione sensit aut declaravit, prout ex editis ab eadem decretis liquet. 3) Quaesivit Parochus Hortanus a S. Congregatione Co Icilii: „An servanda sit consuetudo intermittendo doctrinam Christianam mense Octobri — aliisque impeditis in casu?“ S. Congregatio respondit „Negative.“ Addit Lucidi:4) „Porro Parochus praeter consuetudinem allegabat causas etiam rusticationum, vindemiarum, aucupii.“ Si jam nec Catecheses, de his enim tantuqi quaesivit Parochus, non de sacris concionibus, ob rusticationes, ergo etiam ob messem ob vindemias, aliasque idmodi causas intermittere sive neg- ligere ullo dominico et , festo die per annum liceat, quo pacto liceret omittere aut negligere propter eas causas sacros ipsos sermones. Quare doctissimus Scavini in sua, quam Summo Pontifici Pio IX. inscripsit Theologia Morali, quae a. 1865. decima jam vice publici juris facta est, scribere non dubitavit: „Hinc patet, quam, absurda sit, et canonum dispositioni contraria i 11 a quorumdam consuetudo, qui ferias sibi sumunt certa anni parte, (vulgo vacante) etiahn a praedicatione.“ 5) Sicubi haec consuetudo seu rectius abusus apud nos viget, illa invaluisse videtur ex more, qui apud religiosorum quorumpiam Ordinum Concionatores obtinet, qui nempe quolibet anno aliquarum hebdomadum vacantiam, seu ferias in praedicando habent praecipue ob mutationes, quae in statu personali etiam Condonatorum fiunt, et vix non annuatim fieri solent. Sed quod apud Regulares fit, citra violationem praecepti divini fieri potest, illi enim curam animarum sibi commissam non habent, nec ob ejus exercitium beneficium ecclesiasticum possident, ac iccirco lege etiam Concilii Tridentini non tenentur, illis apud Regulares quoque exceptis, qui parochias administrant, nam hi in vim praecepti divini ita prorsus sicut parochi quovis die dominico et festo praedicare verbum Dei obligantur. De praedicandi obligatione nec Summi Pontifices nec S. Congregatio Concilii aliter statuere potuerunt; praeceptum enim divinum, cui illa obligatio innititur, violari per negligentiam potest, sicut possunt quaevis alia etiam divina praecepta, sed tolli illud etiam in casu particulari per dispensationem nequit; in praecepto enim divino dispensandi jus nec ipsi Summo Pontifici competit, tanto minus illud competit Episcopis, quare hi eo inviati sunt, ut dum de statu curae eorum creditarum Ecclesiarum ad S. Congregationem concilii , id vero est, ad Summum Pontificem referunt, de eo etiam referre adaequate debeant, an parochi per se, vel per alios idoneos, si legitime impediti fuerint, diebus saltem dominicis et festis solemnibus plebes sibi commissas — — pascant salutaribus verbis docendo — juxta monitum Tridentini — Concilii? Item, an saltem dominicis et aliis 1 1) Const. „In supremo“ ddto 23. Sept. 1724. — 2) V. Inst. X. Bened. XIV. — 3) in Nullius 30. Julii, 1591. — Casal. 27. Julii, 1626 ___Casert. 16. Sept. 1645. — Null. Orbet. 28. April. 1736. —4) De visit, sacror, limin. V. 1. Romae, 1 866. —5 Theol. Mor. t. 1.
