Circulares litterae dioecesanae anno 1872. ad clerum archi-dioecesis strigoniensis dimissae a principe primate regni Hungariae et archi-episcopo Joanne Simor

V.

26

Praeclarum in concinenda psalmodia exemplum Mariae Theresiae per Franciscum Barkóczy, p. m. praecessorem meum in actis visitationis allatum legimus : „Non puduit, nec pudet augusta et coronata capita hoc angelicae servitutis officium Regi regum et Domino dominantium exhibere; quod cum ex veterum piorum Regum Hungáriáé historia scimus, tum sane nobilissimo et ad aedificandam Ecclesiam perquam apto modernorum Augustorum nostrorum exemplo nuper Sassinii occasione, qua statua gratiosae Virginis ad novam Ecclesiam transferebatur, iere inter lacrimas vidimus, ubi suae Majestates una cum Augusta sobole partim ante aram prostratae, partim superiori cleri modulantis choro admixtae primas et secundas Vesperas festi Assumtionis B. Mariae V. cum Completorio pie, reverenter, voce alta et distincta ad magnam cleri et populi compunctionem concinebant.“ *) Anno vero 1763. ipsa Regina Maria haec scripsit ad eumdem: „Est nobis eo magis cordi hanc chori disciplinam promovere, quod et id antenatorum meorum pietati maxime consentaneum sit, et genitor imperatoris conjugis nostri dilectissimi praeclarum zeli sui pro amplificando hoc divino Officio exemplum praebuerit, perpetui chori institutum per totam Lotharingiam diffundendo, quod et Viennae statui, dum inter religiosas societates singulis horis diei ac noctis psallendi munus distribui curavi. Neque pius hic conatus principis praemio caruit, dum quidquid prosperi domui Lotharingicae accidit, magna ex parte studio psallendi amplius dilatato adscribitur.“ 2)

Haec fecerunt, faciuntque devoti, populo consuetudine ad psallendum quondam ligato, alia consuetudine ab omni officio Psalmodiae relevato.

Sed Clerus?Hic semper sub vinculo consuetudinis antiquae, tamquam potentissi- mae legis tenebatur, reprobatis, condemnatis, poena plexis segnibus. Ad integram silvam canonum, constitutionum, decretorum, quae currentibus tantis saeculis, per omnes ecclesias, ad hanc usque diem edebantur, deducerem Vos, si iis recensendis vacarem, quae vero omuia non tam psallendi onus imponunt, quam potius vinculum antiquae consuetudinis in vigore conservant, et ne consuetudo precandi dudum vim legis habens, nova consuetudine seu potius corruptela negligentiarum tollatur, adlaborant. Ad Liturgiám sacram Ecclesiae, et cultum divinum publicum psalmodia pertinuit; quis haec nisi Clerus persolvat? Populo absente quis constituitur pro populo in iis, quae sunt ad Deum? Certe Clerus, ideo in sortem Domini vocatus. Haec destinatio Cleri ad cultum divinum continuit Clerum in Officio psallendi ita, ut Clero psallente Ecclesia psallere juste censeatur, quemadmodum concilii Nicaeni II. decretum enunciat: „omnes quidem christianos hoc salutare servare oportet, eos tamen praecipue, qui sacerdotalem dignitatem obtinent“. 3J Populus a sacrificiis missae multis diebus, qui quondam solemnes fuerunt, dispensatus, Clerus tamen mansit ad sacrificia his diebus offerenda ligatus. Eodem vinculo ad Officium divinum obstringebatur.

E concilio Venetico anni 465. clericus e psalmodia emanens, ad septem dies a communione extraneus decernitur; 4) Turonense II. anni 567. statuit: „quicumque minus, quam 12 psalmos ad matutinum dixerit, jejunet usque ad vesperam, panem cum aqua manducet, et non illi sit altera die ulla refectio.“ ) Justinianus imperator de clericis, psalmodiam negligentibus inquit, eos „nomen quidem habere clericorum, rem autem non implere“, aitque porro tales „ex sola rerum ecclesiasticarum consumtione clericos ap- 1

1) Eoskovány. 1. c. — 2) Roskovány 1. c. —3) Can. 2. Harduini T. 4. p. 487. — 4) Harduini, T. 2. p. 79 8. «a anon. 14. — 5) Mansi, Concilia, T. 9. p. 778.