Circulares litterae dioecesanae anno 1870. ad clerum archi-dioecesis strigoniensis dimissae a principe primate regni Hungariae et archi-episcopo Joanne Simor
Nr. XXI.
61 stinm copia superatam fuisse tanto minus mirabimur, quod e historicis constet documentis, pontificii exercitus ducem contra pedemontanorum militum irruptionem securitatis ac pro re nata suppetiarum pollicitatione delusum ac deceptum fuisse. Piigna ad Castelfi- dardo die 18-a Septembris 1860. commissa perpetuam iniquis aggressoribus ignominiam inussit, qui post sexennium ad Custozza et ad Lissam comprobaverunt, quod sibi relicti nonnisi succumbere et in fuga salutem quaerere noverint. Interim raptor, quod voluit, obtinuit, praememoratas videlicet opulentissimas S. Sedis x\postolicae provincias, quae post iniquissimam hanc rapinam ad solum stricte sic dictum S. Petri patrimonium se restrictam vidit, nemine existente, qui tam turpiter violatum gentium jus ulcisceretur. Rex Sardiniae nunciam, postquam nimirum etiam Regnum Neapolitanum evertisset, Rex Italiae salutatus, patrimonium S. Petri plene abligurivisset, nisi iram metuisset, non tam Imperatoris Gallorum, quam catholici Galbarum populi, ad defensionem Summi Pontificis, omnibus sac- crificiis pronissimi. Zelo, et tot tamque illustribus documentis comprobato in Summum Pontificem amori hujus populi tribuendum, quod Rex Italiae ab invadendo S. Petri patrimonio prohibitus fuerit, quodve eatenus die 15. Septembris, 1864. conventionem cum Gallia inire ac initam observare debuerit. Quam illibenter autem manum ab ulteriori praeda retraxerit, clare patuit a. 1867, quo Italico Gubernio connivente ac suppetias ferente perditissimi homines armata manu invaserunt pontificiam ditionem, rapinis, caedibus, crudelitatibus omnia miscentes et Urbem Romam occupaturi, nisi Deus victoriam tribuisset paucis sed fortissimis pontificiis militibus, qui in principio pugnae soli in arena stabant, nec nisi ad finem expeditionis Gallorum armis suffulciebantur. Horum pars aliqua in Statu pontificio remansit; cognovit enim Imperator Gallorum, quod Gubernium Italicum obligationibus, e conventione Septembrali in se resultantibus respondere nolit, mhilque in votis habeat magis, quam ut patrimonio S. Petri contra jus fasque potiatur. Diu quaesitam et anhele exoptatam occasionem sacrilegum facinus perpetrandi praebuit bellum, quod Gallos inter et Borussos haud pridem exarsit. Gallorum Imperator militem gallicum —quatuor circiter millia hominum — e Statu pontificio revocavit. Italicum Gubernium mox in limitibus Status pontificii militem cogere coepit, nec tamen illum in ditiones pontificias infundere ausum est, nisi postquam Napoleonem se in captivitatem Borussorum dedidisse et Parisiis de solio deturbatum fuisse intellexisset. Sicut petulantes discipuli procul remoto custode ac paedagogo in omnes excessus ruunt: sic Itali a metu Napoleonis sive rectius horrendo bello impliciti catholici Galliae populi immunes nihil prius habuerunt, quam Vicarium Jesu Christi tertium depraedari. Duma. 1798. Galli republicani Romam invaserunt, fecerunt hoc sub praetextu supprimendae seditionis, quam ipsi in gremio Urbis suscitaverunt. Similem praetextum moderni quoque raptores libenter arripuissent; sed quia ditionum pontificiarum populi ad seditionem, vel ad desiderium conjunctionis cum Regno Italiae manifestandum permoveri non potuerunt, quippe qui legitimo suo Domino, Summo Pontifici addictissimi fuerunt, non restabat hostibus aliud, quam ditionem pontificiam, Urbemque Romam armis expugnare, et jure fortioris in potestatem Regis Italiae redigere. Selectissimi pontificii milites, non ideo collecti, ut contra regularem principis cujuspiam exercitum in arenam descenderent, sed ut exiguum S. Sedis civilem principatum a praedonum incursibus tutum redderent, pontificii inquam milites, pauci numero, sed fortitudine ac virtute praestantes, ac pro Christi Vicario mori parati, ingentem in hostili 60,000 milites numerante exercitu stragem edituri erant, nisi a principe pacis prohibiti fuissent, cujus
