Circulares litterae dioecesanae a 16-a maji-31-am decembris 1867. ad clerum archi-dioecesis strigoniensis dimissae a principe primate regni Hungariae et archi-episcopo Joanne Simor
Nr. III.
17 causa insufficientibus, ad breve tempus Ooadjutores, sive subsidiarios adjungendi. Parochis de Cooperatoribus, et vacantibus Parochiis de Administratoribus Nos providebimus, audita mente Fraternitatis Vestrae, nisi a Sede Nostra absentes simus, ac idmodi provisio moram non patiatur. Conferimus 6. Jurisdictionem in Regulares utriusque sexus ad exigentiam decretorum SS. Concilii Tridentini; voluntatem puellarum ad habitum religiosum, vel ad professionem admitti postulantium explorandi; — licentiam pro ingressu ad Claustrum Sanctimonialium pro rebus tantum necessariis officialibus, artificibus concedendi. 7. Litteras formatas dictas, commendatitias et testimoniales nomine Nostro concedendi. 8. Ecclesias, altaria, oratoria publica etiam per Delegatum benedicendi. 9. Pias fundationes praescriptis sub conditionibus et cautelis acceptandi, approbandi et coordinandi. 10. Rationes de peculiis sacris Ecclesiarum et piarum fundationum superrevi- dendi et ratiocinia approbandi vel rejiciendi. 11. Testamenta Clericorum, dummodo Canonici, Praepositi vel Abbates non fuerint, approbandi et curandi, ut executioni illa mandentur. 12. In delinquentes praesertim denunciatos et accusatos, Canonicis demptis, quorum causas Nobis reservamus, inquirendi, et juris servato ordine animadvertendi. 13. Dispensationes in impedimentis matrimonialibus a Sacra Sede Apostolica impetratas exequendi. 14. In ordine porro ad contentiosum forum: omnes causas et controversias, tam in Districtu Strigoniensi enatas, quam quae a suffraganeis spiritualibus foris via appellationis ad Metropolitanam Sacram Sedem deducuntur, atque de jure communi vel patriae, laudabilique apud nos consvetudine ad forum ecclesiasticum pertinent, in Consistorio cognoscendi, inquirendi ac decidendi; salva nihilominus ad Nos, tamquam ad Legatum Natum et Primatem Hungáriáé appellatione. Item sententias in Consistorio latas executioni dandi; verbo omnia ad justitiam administrandam legalia media adhibendi. Has cujuscunque generis peramplas sane facultates plena cum fiducia Venerabili Fraternitati Vestrae comisimus, intime persvasi, illas in optimas manus depositas a Nobis fuisse, quippe quae iis utetur in aedificationem et non in destructionem. In gubernanda Dioecesi memores simus illius Davidici oraculi: „misericordia et veritas obviaverunt sibi, justitia et pax osculatae sunt.“ Ps. 84. 11. Recolamus etiam persaepe animo, quae a Tridentina Synodo monita dantur Episcopis (Sess. XIII. Cap. 1. de Ref.) „Sese pastores non percussores esse, atque ita praeesse sibi subditis oportere, ut non in eis dominentur, sed illos tamquam filios et fratres diligant, elaborentque, ut hortando et monendo ab illicitis deterreant, ne, ubi deliquerint, debitis eos poenis coercere cogantur. Quos autem si quid per humanam fragilitatem peccare contigerit, illa Apostoli est ab eis servanda praeceptio, ut illos arguant, obsecrent, increpent in omni bonitate et patientia , cum saepe plus erga corrigendos agat benevolentia quam austeritas, plus exhortatio quam comminatio. Sin autem ob delicti gravitatem virga opus fuerit, tunc cum mansvetudine rigor, cum misericordia judicium, cum lenitate severitas adhibenda est, ut sine asperitate disciplina populis salutaris ac necesaria conservetur, et qui correpti fuerint emendentur, aut, si resipiscere noluerint, caeteri salubri in eos ani-