Circulares 1850-1864, Joannes bapt. Scitovszky de Nagykér, Archi-episcopus Strigoniensis, Regni Hungariae Primas

1860

Pr« directione.

Causae ob quas Dispensatio in impedimentis Matrimonia dirementibus ex lege ecclesiastica et observantia Sedis Apostolicae dari solet.

1. Praerogativa principalis vel regiae dignitatis. Nec immerito, tum quia decet, ut Ecclesia se benignam exliibeat erga Principes tanquam defensores et Patronos Ecclesiae, tum quia inita inter has personas Conjugia ad regnorum et principatum felicitatem, pacis et tranquillitatis publicae conservationem spectant.

2. Conservatio familiae illustris et nobilitate praecellentis, ne defectu haeredis exstingvatur, vel ut bona in eadem familia permaneant, sicque familia illustris in pristino splendore et dignitate retineatur; tum quia in bonum commune cedit, si magnae familiae perennent, tum quia illustres maxime affligit, si bona familiae ad aliam familiam devolvantur. In stylo Curiae sic exprimitur: „Quod cum Nobilis familia N. N. sine masculo haerede in sua linea decedens, solum Oratricem pro universali haerede reliquerit, et Oratrix Oratori, qui alias de eadem familia, licet diversae liueae existit, ut bona conserventur in familia, matrimonialiter copulari intendit. Sed quia etc.“

3. Excellentia meritorum in Ecclesiam, ratione periculorum vel laborum in bello contra hostes Ecclesiae vel Keipublicae exantlatorum. Hinc quandoque non tantum intuitu propriorum meritorum Oratoris, sed paternorum quoque et coniunctorum, imo etiam ad preces ab his pro aliis interpositas Dispensatio conceditur, tum quia bonum publicum exigit, ut Pontifex erga tales se gratum exhibeat et liberalem, qui de Ecclesia bene meriti sunt, tum ut alii ad similia moveantur. In stylo Curiae: „Cum Oratrix (eius parentes, majores, aut is qui pro ea intercedit) Ecclesiae multa beneficia praestiterint, tum tempore belli, tum pacis aut alia occasione fundando, dotando, vel aedificando Ecclesias, et aliqualem habituri consolationem, si dispensaretur, ideo etc.

4. Extinctio inimicitiae gravis. Si Coniugio a personis iure impeditis inito, inter parentes, consanguineos vel affines pax et concordia stabiliri, sopiri, odia, discordiae exstingvi, removeri, periculum animae, scandala et alia mala evitari valeant. Dispensatio hanc ob Causam impetrata nonnisi facta prius litium compositione valet. Praeterea eiusmodi lites et inimicitiae, ut respectu earum dispensatio possit implorari, non propter hoc ipsum Matrimonium jungendum, sed alia ex Causa enatae esse debent. In stylo Curiae: „ Quod cum inter dictos Oratores (sive eorum parentes etc.) graves inimicitiae vel lites supra rebus magni momenti ortae iam sint, et ad praesens vigeant, aliunde tamen, quam ex Causa Matrimonii inter dictos Oratores contrahendi, provenientes, et ante illius tractatum exortae, certumque sit, quod si Oratores ipsi invicem matrimonialiter copularentur, lites huiusmodi omnino componerentur; pro illis igitur componendis ac pro bono pacis cupiunt etc. — Ad hanc Caussam reducitur evitatio scandalorum inter cognatos. Haec autem sccandala sunt, quoties timetur fornicationis periculum ratione iuventutis contrahentium.

5. Caussa est, si per eiusmodi Matrimonium lis super bonorum successione, super Dotalibus aliisque magni momenti rebus exorta componantur. Imo in gradibus remotioribus dispensatur, si Oratorum alter litem habet, et ob inopiam prosequi non potest, quam tamen alterius auxilio ad felicem exitum perducendam sperat. In stylo Curiae: „ Quod cum dicta Oratrix