Circulares 1850-1864, Joannes bapt. Scitovszky de Nagykér, Archi-episcopus Strigoniensis, Regni Hungariae Primas
1851
5. Ad majestatem cultus divini levandam, pietatemque in fidelibus fovendam et augendam contendat festis patrociniorum in ecclesiis Districtus sui parochialibus solennia agere, sacrum cum assistentiis decantare, eo sollicitudinem suam extendendo, ut in districtu opulentiores ecclesiae, vel una adminus ecclesia dalmaticas habeat, etiam si penes tantillam taxam in aliis quoque parochialibus ecclesiis adbibendas. Intendat insuper omnimode, ut pro solennitatibus ecclesiarum concursuri sacerdotes tempestive adveniant, et seu assistant seu non, pro fidelium aedificatione divinis interveniant, ne invalescat persuasio, Clerum non propter Jesum sed propter esum ad locum devotisantium properare. Meminerit quoque parochos — ecclesiae servos —imo et fideles sollicitius provocare, stimulare, ut festis imprimis solennioribus gradus arae principalis panno colorato obtegant, aras decoramentis, floribus adminus exornent. Quilibet pene nostrum, imo communis plane plebs, diebus idmodi decentius induitur, conclavia hominum mundantur, decorantur exterius interiusque: sola habitacula Altissimi, hic et ibi eandem pene continuo praeferunt faciem. Dilexi decorem domus tuae et locum habitationis gloriae luae! suspiret in pervigilio festorum quivis sacerdos cum Davide, et quidquid potest ad diem solenniorem reddendam, pietatem infidelibus augendam, conferat! 0. Sacerdotes in curatum beneficium post impetratam et sibi exhibendam canonicam investituram quoprius, populo fideli parochiano in ecclesiam collecto cum missarum solenniis et spirituali cohortatione praesentabit, in officium introducet , et installálni. Instrumentum resignatorio - receptorium, rerum ad ecclesiam, fiscum ecclesiae, bibliothecam, fundum instructum parochiae pertinentium adparabit. Non secus coram se divisionem proventuum inter praedecessorem (vel ejus massae caducae curatores) et successorem fieri faciet, moderabitur et instrumentum a partibus subscriptum coramisabit, ac officio nostro exhibebit. 7„ Sedulo invigilabit et curabit, ut parochi universim parochialia munia diligenter obeant; ceremonias in rituali et missali praescriptas juxta directorium observent, verbum Dei diebus dominicis et festis annuncient, catecheses servent, scholas visitent, moribundis incunctanter assistant, missam quotidie aut saltem frequenter celebrent, in sepeliendis mortuis defluxum 48 horarum observent, ultra 4 dies absque indultu VADiaconi e parochia non emaneant, aliaque sibi de officio incumbentia exequantur; demum ut vitam vocationi suae conformem vivant, pietati vacent, breviarium orent, ad poenitentiae sacramentum menstrue accedant, famulitium moratum habeant. Si vero quempiam aut in cura animarum tepidum, aut gravi non tamen publico defectu laborantem deprehenderit, eum primum inter se et ipsum cum omni charitate corriget, si non audierit, adhibeatur tertius, si nec sic sapuerit, congregatis in unum districtualibus parochis talis in pleno coetu ad seriam emendationem hortando, obsecrando, moneatur; si nec id suffecerit, aut si nova in dies incrementa malum sumat, vel scandali periculum immineat, moramque non patiatur, Nobis vel Vicario nostro cum sincera defectus admissi, factarumque correptionum scripto praestanda informatione referet corrigendum. 8. In pertractationem objectorum, quorum cognitio et decisio natura sua, aut e juris dispositione ad S. Sedem pertinent, se non immittet; secus vero dubia, quae ad eum pro resolutione referuntur, si leviora sunt, ac celerem exigunt enodationem, servato tutioris sententiae dictamine per ipsum resolvantur, si vero sint gravia et longiorem moram patiantur, districtualibus parochis adminus aliquibus ad certum locum evocatis ventilanda proponet, collatisque votis, quod melius expedire videbitur, complectetur; si denique tanta sit negotii perplexitas, ut nondum, quid magis expediat, deprehendatur, ad Nos vel Vicarium pro finali ejusdem resolutione recursum instituet. Í). Cum VADiaconus vi huius sui muneris, etiam e dictamine b. b. resolutionum regiarum, sit scholarum Districtus sui Inspector regius, nulli parcet fatigio, ut fiduciae regiae clementer in se locatae et expectation! parentum proles suas percoli cupientium omnimode respondeat; eapropter exemplum Christi Domini parvulos ad se vocantis et amplexantis sequendo, parentes ad natos suos diligenter in scholam mittendos hortetur ipse omni zelo et hortari faciat. — Docentes ordinarie per concursum, et quidem ex iis, qui testimonio scholastico praeparandiae provisi sunt, deligi, et post delectum ad munus conscientiose explendum, per elicitam coram populo fideli ad divina comparente fidei catholicae professionem et sanctissimi sacramenti sumptionem, adstringet, adstringique procurabit. Insuper quamlibet scholam Districtus sui annue semel inomisse visitabit, — examini publico in una alterave intererit, et defixo per altissimas et dioecesanas dispositiones tempore tam studiorum directioni, quam et Officio Nostro relationes de cunctis Districtus sui scholis praesentabit. 10. Sedulo curabit ut matrimonia in Domitio, prouti vult S. Paulus, contrahantur; proinde parochos sibi subjectos saepius inviabit, quatenus doctrinam de sacramento matrimonii iterato explanent, in minimis etiam dubiis circa matrimonia sua expetant consilia, masculos nisi completo 20, foemellas 10 anno, et solum eos, qui adminus necessitate medii necessaria ad salutem, item orationem dominicam, salutationem angelicam, symbolum Apostolorum, decalogum, quinque praecepta ecclesiae, et septem sacramenta sciverint, copulent. Demum ut institutione publica et privata doctrinam ecclesiae catholicae circa mixta matrimonia in sensu recentiorum constitutionum apostolicarum, signanter p. m. Gregorii 16. Pontificis de dato 30. Aprilis 1841 et sub eodem dato Instructionis, circularium demum in gravi hoc objecto per immediatum Praedecessorem Nostrum edicatarum, eo majori cum zelo incessanter annuncient, quod lacrymantes experiamur eos ordinarie ab ecclesia catholica desciscere, qui e mixtis matrimoniis ortum ducunt;—serio intendendo, ne alias ritu ab ecclesia praescripto concilientur, quam si cautio de prolibus utriusque sexus in catholica lide educandis praestetur. — Causas sponsalisticas et matrimoniales, in quantum moram patiuntur, in Congregatione Districtuali, secus vero in praesentia sua cum concernentibus parochis complanare studeat, complanatione autem non succedente utriusque partis benevolam fassionem cum attestationibus testium in formam ordinatae Inquisitionis per concernentem parochum cum alio sacerdote deduci, subscribi ac ad Consistorium Nostrum referri procurabit. 11. Intendat, ut pia Legata in ecclesiarum, capellarum, crucum, statuarum conservationem, in missas anniversarias, aliasque seu cantatas, seu lectas, in pauperes, docentes, discentes facta, juxta fundatoris mentem execu- tioni dentur; nominatim, ut tabella sacrorum fundationaliuin in sacristia appensa habeatur, et praecedente dominica ex ambone sacra fundationalia sequente hebdomada celebranda ad conservandam in populo erga pias fundationes fiduciam publicentur. 12. Peculii ecclesiarum penes observandam contraserraturam, altioribus etiam ordinibus praescriptam, et per piae memoriae Principem Kopácsy ddo. 18. Aug. 1840 inculcatam, fidelem adininistrationem manuteneat, et urgeat. — Rationibus annue conficiendis cum fine mensis Octobris interveniat, ea occasione statum cassae cognoscat, — et in triplici exemplari rationes, seu tabellas status activi et passivi, officio Nostro usque finem mensis Decembris exhibeat. 13. Nihil tristius est, ac sacerdotes aegrotantes, qui morituris fidelibus nocte et die consolationem et remedia salutis praebituri incunctanter adesse festinabant, lecto affixos sibi relinqui, patre spirituali destitui! Aget itaque VADiaconus, ut in Districtu communi fiducia et aestimio gaudens deligatur spiritualis, universim aliis exemplum vitae sacerdotalis daturus, privatim intra 4 oculos monitorem charitativum acturus, et peculiarem infirmorum confratrum curam habiturus. Sed ipse quoque VADiaconus infirmos confratres e charitate non minus ac officio visitabit, ac tam de spirituali, quam corporali remedio, quantum necessarium fuerit, eisdem providebit; graviter decumbentibus necessaria
