Circulares 1850-1864, Joannes bapt. Scitovszky de Nagykér, Archi-episcopus Strigoniensis, Regni Hungariae Primas

1857

Nr. 2708.

JOANNE

S. R. E. TIT. S. CRUCIS IN HIERUSALEM PRESBYTER CARDINALIS

DEI ET APOSTOLICAE SEDIS GRATIA METROPOLITANAE ECCLESIAE STRIGONIENSIS ARCHI- EPISCOPUS, SANCTAE SEDIS APOSTOLICAE LEGATUS NATUS, ORDINUM RELIGIOSORUM PER ECCLESIASTICAS PROVINCIAS STRIGONIENSEM, COLOCENSEM, AGRIENSEM ET ZAGRABIENSEM VISITATOR ET DELEGATUS APOSTOLICUS, INCLYTI REGNI HUNGÁRIÁÉ PRINCEPS PRIMAS, SUMMUS ET SECRET ARIUS CANCELLARIUS, INSIGNIS ORDINIS S. STEPHANI REGIS APOSTOLICI PRAELATUS ET MAGNAE CRUCIS EQUES, S. C. ET R. APOSTOLICAE MAJESTATIS ACTUALIS INTIMUS CONSILIARIUS, AA, LL. ET PHIL, NEC NON SS. THEOL, DOCTOR, ETC. ETC.

Venerabili Clero Arclii-Dioecesis Strigoniensis Salutem ab omnium Salvatore et Paternam Nostram Benedictionem !

Universa semper tenuit Ecclesia, redditus Clericorum vota fidelium, pretium peccatorum et patrimonium pauperum esse. Sacro Sanctum Concilium Tridentinum (Sess. 25. cap. 1. de Reformatione) singulari plane sollicitudine exponit, quomodo bona ecclesiae impendi oporteat. Aliae quoque, eaeque quam plurimae Synodi Ecclesiarum particularium docent, proventus Ecclesiasticorum eam naturam et conditionem consecutos esse, ut in alium, quam Sacrum et pium usum illos converti nefas sit.

Huic doctrinae in acceptis referenda habemus, augustissima templa, nobilissima Seminaria, amplissima Gymnasia, numero plurima Religiosorum domicilia, benefica pauperum et aegrotorum hospitia, quae sicut piam Conditorum Suorum munificentiam, ita nostram etiam, nisi parentum nostrorum degeneres filii esse velimus, obligationem sat superque loquuntur.

Sic quando haec de bonis ecclesiasticis doctrina humano affectu obscurari coepit, aut multiplicatae piorum institutorum indigentiae fervidiorem charitatem provocarunt, continuo praedecessores nostri, quorum ideo memoria in benedictione est, vocem apostolicam levarunt, et data sibi potestate ea constituerunt, quae ad bonum Ecclesiae necessaria in Domino indicarunt.

Sane nostis, imo Nobiscum non semel deplorastis miseram illam temporum conditionem, iugum Ottomanicum intelligimus, quae Templis et piis institutis plurimis ultimum exitium, omnibus autem summam paupertatem adtulerunt. Sed una vel inviti agnoscitis, quam heroicam charitatem impenderint praedecessores Nostri iunctis cum Clero suo viribus ut praesentibus indigentiis occurrerent et piis institutis antiquum 'splendorem restituerent. Exempla in medium adferre idem esset, ac fusam rerum gestarum historiam scribere.

Quia vero Ecclesiae patrono destitutae, pastores animarum inter haereticos praecipue laborantes, aut Senio confecti potissime opem Cleri efflagitarunt, ideo piae memoriae princeps Primas et Archi-Episcopus Strigoniensis Emericus C. Eszter- házy die 16-a Julii anno 1727. paterna prorsus sollicitudine Clerum suum provocavit, ut conflando hos in fines fundo piam manum admoveret statuens; ut amodo in posterum cuiuscunque gradus et dignitatis fuerit, nullius personae Ecclesiasticae Testamentum, seu ultimae voluntatis ordinatio sit valida, nisi aliquam, prout tamen unius cuiusque zelus, pietas et amor promovendi boni dictaverit memoriam fecerit, et aliquid pro illo fundo legaverit. Ita exortus est fundus Cassae dioecesanae, et deficientium Sacerdotum.

Pari sollicitudine tenebatur Augustissimus etiam Imperator et Apostolicus Hungáriáé Rex Carolus III. qui 17-a Martii 1733. medio locumtenentialis Consilii sui