Opinio Excelsae Deputationis-Regnicolaris e Comitiis anni 1825/7 exmissae Re Urbarii cum Motivis et Projecto Articulorum deprompta. / Posonii / in Typographia S. Ludovici Weber / 1831
11 exigantur, deferri posse censet Excelsa Deputatio Rognicolaris; licet enim statuatur: experienda teste lenius Colonorum Slavonicorum tractamentum, eorum desidiam potius (piam Industriam excitare, — ac orituram nefors ex hac Urbariorum conformatione relate ad Subditos Slavonicos, actualis favoris restrictionem e converso regulatione servitutum, quae lmcdum a libero Dominorum tfírhitrio pendebant, sat superque compensandam esse, hac nihilominus considerationes eo non videntur valere, ut dum intuitu Hungáriáé ac Croatiae, non obstante Constitutivorum Sessionalium disparitate, Regulationis Urbarialis fundamentum e superius attactis gravibus argumentis retinendum est, hac in parte relate ad Comitatus inferioris Slavoniae quaepiam innovatio suscipiatur. In nexu vero adoptati hujus Principii necessarium est: ut ipsae Tabellae, quantitatem Constitutivi Scssionalis in Agris et Pratis, quoad omnes Jurisdictiones Regni hujus, et Partium adnexarum exhibentes, scopo majoris fidedignitatis Contextum Legis ingrediantur. Quoad mutuam deinde adjustationem defectuum, in fundis intra, et extraviManis, Agris item et Pratis Sessionalibus occursuram, imprimis atl tollendas dubietates enunciari debet illud: quod intravillaneitas eminentiorem suam indolem non modo nunquam amittat, verum hanc etiam fundis extravillanis, dum in compensationem intravillanorum assignantur, communicet; posthac tero spectata omni sub obtutu agrorum a foenilibus discrepantia, Proportionem in adjustationibus ab area desumtam minus adaequatam esse comperit, Excelsa Regnicolaris Deputatio, illamquc potius a majore vel minore feracitate Prati, comparative ad Classem Terrae arabilis, erui debere judicat. Quemadmodum denique ipsa ratio proprietatis ab una, parte vero ab alia nexus arctior Subditelae Provisionem talem ferri deposcit: ut Domino Terrestri exigente necessitate vel commoditate integrum sit, Sessionalcm quempiam fundum, aut illius appertinentias, servatis de jure servandis, pro aequivalente cambiare, — ita vicissim, quatenus Urbarialia Constitutiva, in debita sua proportione conservata, originario fini correspondeant, arbitrariis illorum subdivisionibus, et dismembrationibus — citra Consensum dominálom attentandis — limes poni debet; imo subdivisiones in casum etiam assensus dominalis tantum usque ad unam quartam Sessionis, et non infra, permittendae videntur; idque ideo, quum jam octava Sessionis pars tam exilem praebeat subsistentiae fundum, ut exinde Colonus vix semet ipsi, suisque alendis, atque oneribus supportandis unquam par sit, quin potius experientia constet: Octavalistas fere ubivis miserrimam Colonorum Classem constituere, pluresve jam occurrisse casus, ut ipsae Communitates Locorum , ad Octavas regulatorain, e statu Sessionali semet ad inquilinarem transponi petierint. Ceterum hoc quoque in Objecto Comitatuum, Teines, Torontál, et Krasso, in quibus de meliore Octavalistarum subsistentia per Urbarialem regulationem — leniore Tractamento — prospectum est, usus retinendus censetur. Quorum in conformitate sequeretur hunc in modum: aiL De Constitutivo Sessionali. Cum classificatio Locorum , et huie superstructa quantitas Constitutivi Scssionalis, per respectiva Urbaria, in omnibus Regni Partibus, jam a longiori tempore definita sit, atque provisioni huic, a tanto temporis intei-C *
