Opinio Excelsae Regnicolaris-Deputationis motivis suffulta, pro pertractandis in consequentiam Articuli 67: 1790/1 elaboratis Systematicis Operatis Articulo 8. 1827. exmissae circa objecta Rei Literariae. / Posonii / in Typis S. L. Weber / 1830

Sectio 3

I '

38

Sectio irr.

De Scholis Grammaticis.

Caput 1.

De Norma Studiorum in Scholis grammaticis generatim.

Ad Deputationen! 1 iterariam anni 1791. concurrisse viros magnae dignitatis, summa ingenii acie, limatoque Judicio praeditos, tum omni Doctrinarum genere instructissimos tam certum est, quam positum etiam in propatulo, eos cum simul immenso Patriae amore flagrarent, tota virium contentione eo collaborasse, ut Hem literariam et Studia bonarum Artium in Regno lioc ad summum usque apicem eveherent. At magni et praecellentes viri, magnitudinis suae mensura, ipsas adeo teneras adolesccntum mentes mensi, non amplius meminerunt, se plerasque earum disciplinarum, maturiore jam et adulta •

aetate condidicisse, quas ipsi Grammatices aut Humaniorum [Literarum Studiosis, magno sane numero ingeri cupiverunt. Evenit exinde, quadriennii insuper Grammatices curriculo ad triennium restricto, accedenteque Linguae hungaricae studio, ut Juventus nostra sub tanto Studiorum pondere fatiscere ac pene succumbere debeat. Experientia quoque testatum facit, Adolescentes hac aetate Scholis egressos, ac non raro Eminentiae calculo quoque insignitos, vix aliquid necessariarum Cognitionum ad decurrendum Reipublicae stadium adferre, et paucos illos quos non incultos, et Reipublicae olim administrandae idoneos notare licet, plerumque tales esse, apud quos praccellcntiorem mentis aciem, sollicita insuper domestica Institutio amplius adhuc exacuit, omnique possibili modo adjuvare pergit.

, ' I

At vero quia omnibus mediocris etiam ingenii aut qui domestica institutione succollari nequeunt, apertum ad scientias aditum servare, unaque et intendere oporteret, ut Lingua patria tam ad Regulas exacta, quam sermone communis cunctis reddatur, sequentia , normam generalem coordinandis Scholis Grammaticis et Humanioribus datura stabilire visum est. s

1- mo Ut mediis non magna adeo reportandae Doctrinae jactura oportunis, sors discentium allevietur.

2- do Ut suavibus incitamentis, patria Juventus ad ea quae Scholarum Gymnasialium praecipuum efficiunt scopum, rite ediscenda pertrahatur.

3- io Ut de oportunis pro hoc scholarum genere, ac domestica etiam quorundam Institutione docentibus provideatur.

4- to Ut lingua patria disciplinis curriculi hujus literarii oportune innectatur, tali, terque amplius adhuc provehatur.

His conformiter, proponitur:

.58. Postquam adolescentes e Scholis vernaculis ad latinas gradum faciunt, pleniorem deposcunt Institutionem; tum quia jam sunt aetate ad discendum paulo habiliore, tum quia ad fines plerumque altiores destinantur.

v