Az erdéllyi három nemzetekből álló Rendeknek 1792-dik Esztendőben Kis aszszony Havának 20-dik napjára Szabad Királlyi Városba Kolosvárra hirdettetett, és több következett napokban tartatott közönséges Gyüléseikben lett Végzéseknek és foglaltosságoknak Jegyzö könyve, 1792. augusztus 21. - október 22. (Kolozsvár 1792)
1792 / 4. ülés
\ \ß( 72 ) tanaen cafibus omnis dolus, & fraus, proetextusque per expreiTum excluditur, quibus forte in loco manentes ^Patres Familias facultatibus fuis ita enervarentur, & in numero perfonarum etiam diminuerentur, ut culturae colendorum & praedationibus Dominabbus, folutioni item Contributionis, ut & aliis publicis Oneribus fupportandis impares fierent. 5-to; Si inter Dominum , & Colonum migrare'volentem differentiae ob non expletas migrationis conditiones perhunc articulum ftabilitas fub orirentur, tunc officialibus Comitatuum, Sedium, Didriduum incumbet, de ejusmodi differrentiis fine mora cognofcere, illasque juxta praefcriptum hujus articuli pro jufto , & aequo dirimere, & fi migrare volentis podulata infundata ede invenerint eundem ad fatisfaciendum , vel ad obedientiam & quietem compellere, fi vero Dominus Terrefiris migrandi licentiam Colono, expletis praefcriptis conditionibus denegaret, ipfimet circulorum Officiales tali Colono litteras ad migrandum dare obdridi erunt. 6-to: Sine Litteris facultatoriis a Domino Terredri vel Officialibus Comitatuum , Sedium , & Didriduum datis prohibitum erit alicujus Colonum recipere fub psena ducentorum Florenorum Hungaricalium penes articularem Prooeflum, prasfcifla intra Dominium appelatione defummendorum, qui Procedus ubique indiscriminatim in Comitatibus, Diftridibus, & Sedibus Siculicalibus taliter obfervabitur. Ad cafum vero , quo incolae , aut Communitates locorum Saxonicalium Colonos non impletis conditionibns migrantes, & Litteris facultatoriis minus provifos reciperent, & extrădare renuerent, Dominus Terre« itris medio concernentium Officialium prius Officiales ejusmodi Communitatis requirat, nulla tamen obtenta fatisfadtione ad Regium Gubernium recurrat, quod comperta rei veritate reditutionem Colonorum, & defumtionem etiam pasnas articularis via Politica ordinandas habebit fub eadem paenas prohibentur Domini Terredres admittere, ut Coloni publicorum Onerum bajuli, & didindam acconomiam exercentes Sedes habitationum fuarum mutantes , evitandas Contributionis vel declinandorum publicorum onerum dudio femet aliis Colonis titulo Inquilinali £ vulgo Lipitor ) affocient, obdridi proindb erunt ejusmodi Colonis didindas Seffiones cum appertinentiis provifas affignare. 7-mo; Colono cum confenfu Domini Terredris migranti asdificia , quae parato aere procurata efle comprobatum fuerit, per Dominum Terreflrem parato aere penes legalem aedimationem bonificanda venient, vel fi is bonificare nollet , luperaedificata aliis etiam vendi poterunt. Quod autem alias meliorationes concernit, illas quidem penes confcientiofam aedimationem refundi debent, quoad extirpaturas nihilominus in pratis vel agris fadas, merces laboris tunc tantum bonificanda veniet, fi Colonus extirpaturas cum prasfcitu, & indultu Domini Terredris feciflet, earumque ufum, & frudum per feptennium non collegiflst, hoc enim in cafu perufufruduationem feptennalem, impend laboris merces fatis fuperque compenfata efife comperitur. Perinde fi extirpaturae in fylvis, absque indultu Domini Terredris fadae fuiiTent: cum fuccifio fylvarum in damnum Domini Terredris fit, extirpatori bonificatio non competit; quin potius damna per extirpartionem fylvarum citra indultum Domini Terredris fufceptam illata, refarcire tenetur. Quemadmodum autem Dominus Terredris modo prtefcripto indudrialia Colono migranti bonificare obdridus erk, pariter e contra obligatur Colonus zedificiorum & omnium Meliorationum talem habere 4* ; curam