Kapronczay Károly szerk.: Orvostörténeti Közlemények 206-209. (Budapest, 2009)
TANULMÁNYOK — ARTICLES - Varjassy Péter: Hunyadi Mátyás uralkodásának hazai orvostörténeti emlékei
Varjassy P. : Hunyadi Mátyás uralkodásának hazai orvostörténeti emlékei 65 leprosoriumok létesültek kizárólagossággal egy bizonyos fertőző betegségben szenvedők számára. (CEVINS 2003) A középkor második felére azonban az önzetlen jótékonykodás, ami a kora középkorban jól működött, Európa-szerte megszűnt. Az ispotályok fenntartói gyakran visszaéltek a szegények, betegek számára juttatott vagyonnal. Az egyház igyekezett fellépni az ilyen esetekkel szemben, az érdemtelen ispotály-vezetők lecserélését pápai bulla is szorgalmazta. Hazai adatunk is van erre vonatkozóan. Fennmaradt Janus Pannonius pécsi püspöki hivatalának az a formularéja, melyben a gondatlan ispotályvezető elmozdítását szorgalmazza. (RATZINGER 1887, KOLLER 1796) Ez a formanyomtatvány is jelzi, gyakori jelenségről lehetett szó. A formulare Janus Pannonius kevéssé ismert pécsi püspöki tevékenységébe is bepillantást enged. XXV. J 0 A X Jt E S Ilii 211 Ablatio Magiítratus hofpitaíis. L icet A. Reótorem hofpitaíis de tali pro fuis darapnofis negligentiis, 8t gravibus exceflibus, quibus idem hofpitale qoamplurimum perire, 8c defolari nofcirur, falubritcr, 8c paterne corripiendum fepius duximus, 8c nionendum, ut móres fuos corriget, 8c reatns evitaret, hofpirale jani diftum rum in fpiiitunlibiis, qnatn temporalibns folícire gubernaret, tarnen quia diótus T. Presbiter nollris btijusinodi monitis falutaribus parvi penfis in danipnofo tue negligentie flacu pravis fuis moribus non correőtis in grave fin ipfius ík hofpitaíis prediéti difpendium dampnabiliter perfeverat, quin imo, 8c citatus perhemptorie pro eisdem fuis negligentiis in gravamen, 8t augmentuni illarum coram nobis contumaciter comparere contempfít, nos qui prompti fumus omnium ulcifci inobedientiam, prediéli A. contumaciam, fit contemptum, immo 8t defolationein hofpitaíis antcdifti nkerius fuftinere falva confcietttia non valentes, eundem A. Presbyterum ab adminiftratisne, 8c reginúne dicli liofpicalis fuadente jiíftícia remnvemus, ík deíhtuénius in hli fcriptli, vobia mnndnntcs in virtutc tfrc. quatenus predifttim A. dlfti hofpftuÜs reglmlno tullter deíHtutum apud ipfum hofpirale, ßi aput veftram Ecclefiam receptis prefencibus publice nuntieiis, niandantes eideni A. fub pena privadonis fui oíHcii ex parte noílra, ut omni mora poílpoíita ab eodem hofpitali recedat, nec fe de illo vei rebus ukerius intromittat, quin imo vobis 8c Magiftro t. guberTiü!ioncm commiuinius, 8c cuftodiam hofpitaíis, 8t rerum ipliiis (juousqiie eisdem per nos de alio Kettőre fit provifuai. Datum. D d 2 Con2. ábra