Kumorovitz L. Bernát: Budapest Történetének Okleveles Emlékei Harmadik Kötet (1382 - 1439)(Budapest, 1987)
cogitât, neque non ignarus, qui futuris malis et periculis non previdet, quando potest. Hinc est, quod convocatis ex omnibus regni nostri comitatibus ac districtibus civitatum, opidorum et liber arum villarum regie iurisdictioni pertinentium nuntiis et legatis, auditis et diligenter intellectis eorum et cuiuslibet ipsorum petitionibus, requisitionibus, informationibus, opinionibus et querelis, de prelatorum, baronum et potiorum regni nostri procerum, ipsorum etiam legatorum consilio, matura quoque superinde deliberatione prehabita pro bono et pacifico statu evidentique utilitate totius regni nostri quasdam civitates murorum ambitu cingendas, quasdam libéras villas seu opida civitatis honore sublimandas, quasdam consuetudines, que potius abusiones videbantur, abolendas, quasdam moderandas, quasdam in melius reformandas, quedam etiam de novo statuenda decrevimus, sanximus et ordinavimus, prout infra. Ad quam rem una potissimum consideratio mentem nostram induxit, quod retroactis temporibus, prout in cronicis legitur Hungarorum, hoc regnum nostrum varus sepe afflictionibus per Bissenos, aliquando per Tartaros, nonnunquam per alios paganos, novissime vero per Turcos irrogatis solummodo ob muratarum civitatum seu aliarum munitionum carentiam et defectum, cum homines, ubi se et bona sua recludere seu reducere possent, loca fortia non haberent, quin y mo cuncta exposita prédis hostium in propatulo subiacerent, miserabiles desolationes, tristissimas populorum abductiones et generaliter innumerabilia, que horror est referri, et inestimabilia pertulit detrimenta. I. Primo namque quorundam subditorum nostrorum precibus incHnati libertates infradeclarandas statuimus, quod in omnibus civitatibus, opidis, castris et villis, et generaliter ubicunque intra regni nostri ambitum, tam in nostris, quam aliorum, quorumcunque sint, libra, statera, ulna, mensura vini, frugum et generaliter omnes res mensurabiles et ponderabiles ponderentur et mensurentur secundum mensuram civitatis nostre Budensis, demptis tantummodo mensuris decimarum et montium tributis vulgo heguam, in Teutonico pergreht, ac lucris, censibus, feudis et redditibus presbiterorum et virorum ecclesiasticorum, quos in suis statu et iustitia, quantitate et valore volumus permanere. Si quis autem contrarium facere presumpserit, incidet in penam amissionis rei ponderate vel mensurate, perdendo pro parte ponderata vel mensurata totam rem ponderandam vel mensurandam. • « > VI. Sanximus preterea. . . ( Ab hoc loco textus primae partis huius articuli - demptis vel mutatis aliquot verbis - idem est ac ille (art. I.) decr. Sigismundi regis 1397. aug. 3. emanati. Vide nr. 244. ) • • • XI. Item licet cives nostri Budenses inter ceteras eorum libertates tali libertate per nostros predecessores ipsis largita, et . concessa ac per nos confirmata freti et usi hucusque dinoscuntur, utputa quod omnes et singuli tarn regnicole, quam extranei mercatores universas et qualibet res mercimoniales ac bona venalia et commutabilia tam ascendendo, quam descendendo in ipsorum civium Budensium medio deponere ac depositas inibi vendére et commutare ab indeque nullatenus alias abducere, neque deportari facere debuissent et fuissent assueti; tarnen, quia nunc facta generali congregatione quarumlibet civitatum, opidorum ac liberarum villarum nostrarum regalium, habito superinde consilio visum et consultum extitit, ut pro ampliori fructuositate et uberiori statu, comodo et communi bono regni et regnicolarum ac precipue civium et mercatorum nostrorum, ne propter utilitatem et augmentum unius civitatis tota regni nostri communitas dampnum et incomodum suscipiat et nocivum recipiat detrimentum, omnes et singuli mercatores nostri, videlicet regnicole de regno nostro exeuntes et in regno nostro commorantes universas et quaslibet ipsorum res mercimoniales et bona venalia seu commutabilia per totum regnum nostrum et extra ipsum regnum quocunque, quotiescunque et quandocunque voluerint, liberam, meram, plenam et securam, deducendi, deferendi, pellendi, reducendi, deponendi ac depositas vendendi, commutandi ac abinde deferendi et deduci faciendi ac cum eisdem iuxta eorum voluntatis libitum disponendi habeant facultatem, non obstantibus quibuscunque libertatibus et privilegiis dictis civibus nostris Budensibus super premissis rerum depositione quomodolibet datis et concessis, quas et que quoad premissa ex certa scientia revocamus, exceptis extraneis, qui teneantur in premissis antiquam consuetudinem observare. • • « OBIG.: l.)Exempl. civitatis Debrecen. Membr. cum vestigio sig. pend, iam deperditi. In dorso manu coaeva scripta Debrechen adnot. legitur. Arch. Comitatus Hajdu-Bihar Dipl. nr. 6. (pridem nr. 55.) - 2. ) Exempl. civit. Eperjes-Presov. Membr. cum vest, sig.
