Nyelvtudományi Közlemények 99. kötet (2002)
Tanulmányok - Sipos Mária: Az obi-ugor alapnyelv lexikális innovációi [Lexical innovations in Proto-Ob-Ugric] 7
Az obi-ugor alapnyelv lexikális innovációi I. 13 Wasser gesunkener Baumstamm (Ahl.); Mast (DN Kr Ni Kaz O); Rahe des Segels (Kaz O); Ruderpflock (Ni Kaz O Ahl.); Ohr des Bären / yxo MeaBe/1,51 (Bärenspr.; Vj KoP Kr S Kaz)' (DEWOS 137). - vog. TJ wjMl\ TC utjkaï, KU KM DijkM, P ar/kal', VN VS LU äijk.zl, LO So ärfXal 'Baumstumpf (GOV); KM ààîjkd . . So 'Baumstumpf (DEWOS); N, LM arjkwèl (...), LU aijgwèl, P aijgwèt (...), K ârjkwél (...), T grfgèt (...) 'fatuskó, oszlop, medvefül' (WWb 45a); KU KM P VNK So 'Baumstumpf, Stange, Pfahl; Ohr des Bären' (KLE 37). *är, *arzy/*ër3y 'túl sok, fölös(leges)' - osztj. VVj ür, Trj J DN Ko àr, Ni Kaz ar, O ár 'viel', Vj erzy, ordy, Trj J orzy, DN Ko erd, Ni ara 'zuviel' (GOV 58); V arry, Örey, VT, Vj, VK, Vart Sur, J, DN, KoP Kr Sog Ts Ts, Ni S, Cast.OS (nicht I! s. Castr. 34), US 'JIHLUHHH, zuviel, überflüssig; Überschuß; - sehr viel (Trj)' (DEWOS 167). - vog. TJ ärew, LO So ariy 'zu viel' (GOV); T äru. . So 'überflüssig' (DEWOS); N arf, LM P K üri, T ärw 'fölös, sok, még' (WWb 48b); So ararj 'zuviel' (KLE 44); KM ärit- 'übrig bleiben', KU ürit-, P ärät— ärBt-, LU ärit-, So ariyt- id. (KLE 43). - A DEWOS a 'viel' és a 'zuviel' jelentésű szavakat nem tekinti összetartozónak. *ïry3 'ének' - osztj. VVj äray, Trj J árzy, DN Ko àrd, Ni ard, Kaz ar, O ár 'Lied' (GOV 60); V VT Vj VK aray, VT VK, Vart Sur, Trj J, Ni S, Kaz Sy, O, PB 'necmi, Lied (Vj Trj J Irt-O); altes Heldenlied (V VT VK Vart Likr Mj); kirchlicher Betgesang (V)' (DEWOS 165). - vog. TJC ërzw, KU KM KO ëri, P jeriy, järiy, VNZ jëri, WNKjäri, LU jëri ~ jerrdt (num pl), VN WS jeri, LO So ëriy 'Lied' (GOV); T . . So 'Lied' (DEWOS); N, LM LU, P jeri (...), K, T êru (...) 'ének' (WWb 66b); So P VNZ VNK VS 'Lied' (KLE 42). - Óiráni (v. középiráni) jövevényszó. Obi-ugor kori alakja Korenchy szerint *ciry3, *íry3 lehetett (ILOS 52). *ërayl- 'megemlékezik vkiről, vmirőT - osztj. V ery?l-, erkdl-, Trj ar?y\d'gedenken' (GOV 61); V ery?l-, erkdl-, VT Vj, Trj 'gedenken / noMUHaTt, (der Toten, einer Sache eines Menschen; V); paccKa3aTB (VT); sagen, erwähnen (Vj Trj)' (DEWOS 166). - vog. TJ ärawl-, KU aryrt-, KM äryzl- 'gedenken' (GOV); K üril- 'noMimaTb' (DEWOS); LM K ürili, P äreli, T ürul- (...) 'megemlít, megemlékezik (halottról)' (WWb 49b); KM üril- 'gedenken, sich erinnern; (einen Geist) verehren)', T P ürl- id. (KLE 43). *ürt- 'oszt' - osztj. VVj art-, Trj J árt-, DN Ko ort-, Ni Kaz Syn ort-, O art'teilen', Syn irrt-, O irrt- 'teilen' (GOV 64); V-Vj art-, VT, VT, Likr Mj, Likr, Trj J, Irt, Ni S Kaz Sy Pit, O 'aeJiHTt, pa3^ejiHTt, teilen; - austeilen (DN); Karten austeilen (Ni Kaz O)' (DEWOS 174). - vog. TJC ort-, KM wort-, So urt- 'teilen', TJC orte, KM wort, So urti 'Teil' (GOV); T KM So 'teilen' (DEWOS); N ürt (...), LM urt, P vurt, K vort, T ürti 'rész, osztályrész'; N urti (...), LM LU urti, P vurti, K vorti (...), T urti (.T.) 'oszt' (WWb 704b); So 'teilen', T KM P VN VS LU urt- id. (KLE 46). *äs 'folyam; 'Ob' - osztj. VVj äs, Trj J DN Ko ás, Ni Kaz as, O ás 'Ob'