Szilágyi Sándor szerk.: Erdélyi Országgyűlési Emlékek 15. 1669-1674 (Budapest, 1892)
Milley János Jézus-társasági szerzetes jelentései az 1648-1653. évekről
Sacordotes coacubinarii. aliis, euiu tandem et in gratiam. et ad publicuni ofticium admiserunt. Et quod si nostrates audii-e constanter possent, obaudirent credo evangelio, sed vix est niodus inter ipsos domicilium fugendi, in quo audiri possent. 3. Siculi habent 7 regiones, (juas i[>si sedes appellant, pagis amplis et frequentissimis refertas, ut terra reliqua Transylvana, maxime ab Hungaris habitata videatur respective desolata. Ex his sedibus tres, Czik, Gyergyo, Kaszony sunt integre catholicae: 4 aliae. Udvarhely, Kisdi, Orbaj. Arauyas, mixtam habent haeresin calvinianam et alicubi etiam arianam. Catholici tamen multi, fere plures. In liis tribus sedibus habitant infames ilii concubinarii sacerdotes cum suo archidiacono: de quo dicitur, quod promiserit. calvinistas se facturum suos. Habent lii patrocinium haereticorum, nec puniri ideo possunt ob hoc scandalum a vicario. Nolunt aliquem frugi sacerdotem inter se tolerare; sed cogunt nubere aut exesse. Xuper vicarius aliquos monachos posuerat ad quasdam parochias prope illos; supplicatum principi: juberet monachos redirein monasterium. datum fuit mandatum et causa addita: quod extra monasteriuin monachi essent apostatae. Elapsa hyeme in comitiis regni vicarii potestas confirmata est, vel potius infirmata in sacerdotes, ut etiam archidiaconum possit constituere; sed ita tamen, si eum eligant et acceptent etiam uxorati illi sacerdotes. Quurum aliqui tempore comitiorum Albae ad praedicantes potius divertebant, quam ad sacerdotem catholicum. Ut vel hinc. appareat. quam pestem I)aem<ni per hos invecturus sit in rudem et innoxiam gentem. Catholicis bonis cor dolet; sed non liabent alios sacerdotes ad niauum; quos haberent. nebulones istos non tolerarent. Nunc coguntur, ne si vacent parochiae, in locuin ipsorum irrepant praedicantes. Sensim tamen seduci poterunt etiam bonae oves per tales hircos, si provisio non erit a maioribus et universalioribus pastolibus. Res mira! pro una misera synagoga vel altera in Hungaria ab haereticis aediticanda etiain hic in Transylvania colliguntur eleemosynae, 1) et pro tot catholicis hic adjuvandis non est, qui cogitet alibi. Exeunt quidem hinc identidem ex liac ipsa Sicula gente sat multi ad studia; sed vix ali<{uis redit, adherent in Hungaria visco melioruui praebendaruin. Saltem in novo illo, quod anno superiore Tyrnaviae concluserant seminario nationali. aliquos etiam in sortem huius patriae aleret charitas Christi. 2) Natio liaee ') Nam et proxinie cum uno collectore tali locutus sum. 2) Et quare non posset, pater Patzott, explicata tanta necessitaie borum SiculOrum. impetrare ab illustrissimo archiepiscoi ut ex: