Szilágyi Sándor szerk.: Erdélyi Országgyűlési Emlékek 7. 1614-1621 (Budapest, 1881)
19. fejezet: 1614-1621 - Törvények és okiratok
Asseruut se Turcarum potestati se ipsos et provinciam uihilomagis subiecisse, quam autea subiecta fuerat. Contrarium elicitur ex eo, quocl Turca aute haec tempora uemiuem ex principibus ipsorum armis e provincia eiecerat, nullum iu priucipatum substituerat, uunquam ita sui iuris proviuciam fecerat, quam nuuc, quocl etiam ex verbis cliauzi testatum redderetur, qui iu aula aperte assereret Transylvaniam Turcarum imperatoris esse, nullum iu ea regi Ungariae ius esse, quod Trausylvanis svatoribus, cousultoribus, imo efflagitautibus Turcam urgere uou esset dubium. Ubi vivis testibus se comprobasse veritatem assertiouis ipsorum ducunt, ideoque ab obiectis criminibus se immunes pronuuciari petunt: illorum testium personam non esse tanti momenti, ut aftirmationi caesareae aequi parari possit. Comprobatio quoque assertiouis ipsorum, sola negatio fuit. Absolutionem itaque negantes et crimina non diluentes liaud mereri. Quam leviter respondeant ad novas etiam obiectioues, apertum est. Sollicitare auxilia Turcarum contra cbristianum imperatorem uum cliristianos addeceat, cogitandum, si arces no n armis ademptae verum sponte traditae et a talibus, qui a iuramento Bathoreo praestito iam absoluti fuerant, receptae, num propterea Turca sollicitari debuisset, maxime legato Trausylvanorum in aula existente et arces restitui petente, si sua Mtas iustas receptionis causas uou habuisset, vel certas remissionis earum conditiones haud praescripsisset, uon tamen vel sic Turcam propterea urgere, sed regnum Ungariae potius cuius membrum existerent, pro mediatore apud suam M tem requirere debuisseut. Quod vi impositum a Turca priucipem liabeant, ex toto processu ipsius usque dum priuceps salutaretur, manifestum redditur. In porta multo tempore Turcas ut proviuciam iuvadereut sollicitavit, uua cum ipsis ingressus est, sub armis electus est, nec egredi e provincia Tnrca voluerit, antequam eligeretur. Quod inconvenientibus animos subditorum suae M ti s et tidelitatem labefactare tentaverint, ultiori comprobatione non indiget, apparet enim ex ipsorummet litteris, ad comitatuiu Zoliensem scriptis hoc ipsos intendisse, quibus arma et ignem Turcarum Tartarorumque comminantur, pacem cum Turcis rumpendam ingeminant. nisi arces restituautur, modus liic petitionis ut aliquia obtineat, christiano homine indigmis est. Quod liedeius turcicum praesidium Yaradinum recipere cogitaverit, hoc ex relatione Yaradiensium ipsum liaec aperte potuisse affirmantium, probatur. Expeditio chauzii a porta ad duos palatiuuiu et geueralem ipsis Transylvanis sollicitantibus facta fuit, et uon proprio
